برهمن

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Brahmin)

بِرَهْمَن (Brahmin)

بِرَهْمَن

(جمع آن براهمه) نام پیشوای روحانی برهمایی و عضو طبقه یا کاستی اعلی در آیین هندو و نظام طبقاتی هند. برهمن‌ها یکی از چهار طبقۀ بزرگ رسمی در هند قدیم در کنار سه طبقۀ دیگر، کشتَریه‌ها و ویَشیه‌ها و شودره‌ها، بودند. وظیفۀ اصلی براهمه مطالعه و تعلیم وداها، اجرای مراسم دینی، انجام کارهای نیک و تفکر در امور غیر دنیوی است. این نام تا امروز در اسامی کاست‌ها باقی‌مانده و به کسانی هم که کاهن بوده‌اند یا هستند اطلاق می‌شود. در کلام اسلامی، براهمه، خردگرایانی منکر نبوّت‌اند و شبهۀ آنان حاکی از این معنا است که چون یگانه بازشناسندۀ نیک از بد، خرد است و یگانه راهنمای انسان در زندگی، عقل، به‌وجود پیامبر نیاز نیست؛ زیرا احکام صادره از سوی پیامبر اگر مخالف خرد باشد زیان‌آور است و اگر موافق خرد باشد بدان نیازی نیست، که حکم خرد کافی است. متکلّمان بدین شبهه چنین پاسخ می‌دهند که احکام صادره از سوی پیامبران دارای دو سود بزرگ است: ۱. تأیید خرد و استوار داشتن احکام خردمندانۀ خرد؛ ۲. تأسیس حکم آن‌جا که خردهای مردم از صدور حکم غافل یا فرو می‌ماند.