محصول جانبی
(تغییرمسیر از By-product)
محصول جانبی (by-product)
ماده‌ای که به صورت اتفاقی ضمن تولیدِ موادِ دیگر ایجاد می‌شود. مثلاً، سرباره[۱] محصول جانبی تولید آهن در کورۀ بلند[۲] است. برای این‌که فرآیندهای صنعتی به صرفه باشد، لازم است محصولات جانبی بازیابی، یا تا حد مقدور مصرف شوند. در مثال بالا، سرباره را در ساخت جاده‌ها مصرف می‌کنند. غالباً محصولات جانبی سمی را با تبدیل آن‌ها به ماده‌ای دیگر ازبین می‌برند. با آن‌که مادۀ اخیر زیان کمتری دارد، اما بازهم نگران‌کننده است. مثلاً، دی‌اکسید گوگرد را، که محصول جانبی تولید برق است، با روش گوگردزدایی از گاز خروجی می‌توان از دود خروجی دودکش زدود، اما این فرآیند انبوهی گچ تولید می‌کند که فقط قسمتی از آن را می‌توان در صنایع ساختمانی مصرف کرد.