سرن
سِرْن (CERN)
مؤسسۀ پژوهش فیزیک ذرات اروپا. در ۱۹۵۴، به‌منزلۀ مؤسسه‌ای مشترک بین دولت‌های اروپایی بنیان‌گذاری شد. آزمایشگاه‌های آن در مِرَن[۱]، واقع در نزدیکی ژنو سوئیس قرار دارند. بزرگ‌ترین شتاب‌دهندۀ ذرات[۲] دنیا، که برخورددهندۀ بزرگ الکترون ـ پوزیترون[۳] (LEP) نامیده می‌شود، در این مؤسسه ساخته شده است. با این شتاب‌دهنده، از ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۰، پیشرفت‌های چشم‌گیری در فیزیک ذرات حاصل شد. واژۀ سِرن[۴] سرنام عنوان اولیۀ این مؤسسه است، هرچند از زمان تأسیس تاکنون چندبار تغییر نام داده است. نام رسمی آن اکنون آزمایشگاه فیزیک ذرات اروپا[۵] است. وسعت آزمایشگاه اصلی در ۱۹۶۵ به دوبرابر افزایش، و در ناحیۀ مرزی، از سوئیس به طرف فرانسه گسترش یافت. در ۱۹۹۴، نوزده ملت عضو سِرن ساخت شتاب‌دهندۀ برخورددهندۀ بزرگ هادرون[۶] را تصویب کردند. هزینۀ این طرح ۱.۲۵میلیون پوند برآورد و در ۲۰۰۵ راه‌اندازی شد.