کانتی، الیاس (۱۹۰۵ـ۱۹۹۴)

اِلیاس کانِتّی Elias Canetti
زادروز	1905م
درگذشت	1994م
ملیت	بلغارستانی
شغل و تخصص اصلی	نویسنده
آثار	کتاب سوزان (در فارسی به نام: کیفر آتش)
گروه مقاله	ادبیات غرب
جوایز و افتخارات	جایزۀ نوبل ادبیات (1981)

الیاس کانتی

کانِتّی، اِلیاس (۱۹۰۵ـ۱۹۹۴)(Canetti, Elias)

نویسندۀ بلغار. در ۱۹۳۷ از اتریش تبعید شد و در ۱۹۳۹ در انگلستان سکونت گزید. رفتار جمع و روان‌شناسی قدرت از مضامین مورد علاقۀ او بود و تحقیق مردم‌شناختی توده‌ها و قدرت (۱۹۶۰) را در همین موضوع نوشت. در ۱۹۸۱ برندۀ جایزۀ نوبل ادبی شد. مشهورترین رمان او کتاب سوزان تحت عنوان کیفر آتش به فارسی ترجمه شده است. خاطرات ۳‌جلدی او زبان معمولی: خاطرات کودکی (۱۹۷۷) است که در آن نخستین سال‌های زندگی‌اش را بازگو می‌کند. مشعل در گوش من (۱۹۸۰)، که شرح‌حال او از ۱۹۲۱ تا ۱۹۳۱ است، عمدتاً به دوره‌ای می‌پردازد که کانتّی شیفته کارل کراوس، طنزنویس اتریشی بود؛ و بازی چشم‌ها (۱۹۸۵)، که از ۱۹۳۱ تا ۱۹۳۷ را دربرمی‌گیرد، به‌لحاظ نگاه طنز و ژرف او به محافل هنری وین آن زمان حائز اهمیت است. کانتّی در شهر روسه، مشرف به رود دانوب، به‌دنیا آمد. چند زبانگی بخشی از میراث خانوادگی او بود. پدر و مادرش یهودیان سفاردی بودند و به اسپانیایی کهن و نیز آلمانی سخن می‌گفتند. مادرش او را وادار کرد تا در ۸سالگی زبان آلمانی را فراگیرد. همچنین مردم در محل زندگی او به یونانی، آلبانیایی، ارمنی، ترکی، اسپانیایی، رومانیایی و روسی تکلم می‌کردند و پدربزرگ او نیز به عبری سخن می‌گفت. در نوجوانی زبان‌های انگلیسی، لاتینی، یونانی، و فرانسوی را فراگرفت و در آلمانی رایج در سوئیس و اتریش تبحر ‌یافت. بین ۱۹۱۳ و ۱۹۱۷ در مجامع و محافل پاریس، زوریخ، برلین، فرانکفورت، و وین رفت‌وآمد داشت و در پایان این دوره به انگلستان عزیمت کرد. برخی دیگر از آثار وی عبارت‌اند از نمایش‌نامه‌ها (۱۹۶۴)، که مجموعۀ آثار نمایشی اوست؛ یادداشت‌ها: ۱۹۴۲ـ‌۱۹۴۸ (۱۹۶۵) مشتمل‌بر مقالات، یادداشت‌ها و گفت‌وگوها؛یادداشت‌ها: ۱۹۴۹ـ‌۱۹۶۰‌ (۱۹۷۰) که راهنمای مهمی برای آثار او درباب رفتار جمع است؛ محاکمۀ دیگر کافکا (۱۹۶۹) که بازنگری دقیقی درخصوص فرانتس کافکا، نویسندۀ چک، است و در آن دیدگاه کافکا نسبت به قدرت را بررسی می‌کند.

 

---