اوقات شرعی

اوقات شرعی (Canonical Hours)

اوقات معیّن‌شده برای نمازها و عبادات روزانه در ادیان. در مسیحیت، مراعات آن‌ها برای روحانیان تقریباً الزامی است، در صومعهها کمابیش بدون استثنا رعایت می‌شود، و گاهی مردم عادی نیز آن‌ها را مراعات می‌کنند. در سنت یهود، سه وقت در روز برای نماز تعیین شده بود. مسیحیت این سنت را گرفت و در گذر زمان تغییرش داد. تا پایان قرن ۴م، در کلیسای مسیحی شرقی سه ‌وقت به هشت وقت افزایش یافت. تا اوایل قرن ۶م در غرب، تعداد اوقات به شش رسید: شب، سحر، صبح، ظهر، عصر، و غروب. سپس در همان قرن، دو وقت دیگر نیز اضافه شد، یکی بین سحر و صبح، و دیگری درست پیش از خوابِ شب. از میان این اوقات، نمازهای صبح زودتر از همه، قبول عام یافت. اوقات شرعی کلیسای کاتولیک رومی در صحیفه‌ای موسوم به کتاب نیایش آمده است. در قرآن به نوشته‌شدن اوقات نماز برای مؤمنان اشاره شده و در سنّت پیامبر اکرم (ص) اوقات نمازهای یومیه به پنج وقت: صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشاء برای نمازهای واجب عمل شده و می‌شود، شیعیان و برخی دیگر از مذاهب انجام آن را در سه وقت صبح، ظهر و عصر، مغرب و عشاء اجازه داده و مرسوم کرده‌اند. نمازهای نافله یا مستحبی پیش یا پس از نمازهای واجب انجام می‌شود، نافله شب پیش از اذان صبح برگزار می‌گردد. تشخیص اوقات شرعی نمازها در اسلام با پدیده‌های طبیعی پیدایش سپیده صبح، رسیدن خورشید به میانه آسمان و غروب آن و آغاز شب مربوط است که با وسایل جدید امروزه قانونمند شده و پیشاپیش تعیین و اعلام می‌شود، اما چون براساس پدیده‌های طبیعی است در فصول سال و در هر سرزمین تفاوت‌های مشخص دارد.

---