کاستراتو
کاسْتِراتو (castrato)
(در ایتالیایی به‌معنای اخته‌شده) در موسیقی، صدای مردانۀ زیر با قدرت و شفافیت جلوۀ فوق‌العاده که با اخته‌‌شدن پیش از بلوغ حاصل می‌شود؛ تمامی آهنگ‌سازان از مونته‌وردی[۱] تا واگنر[۲] این صدا را عالی‌ترین لحن برای نقش‌های قهرمانی در اُپرا می‌دانستند. کاستراتی (کاستراتو)ها عمدتاً، ولی نه منحصراً، در ایتالیای قرن‌های ۱۷ و ۱۸ فعالیت داشتند، و بخش‌های سوپرانو و آلتو را در تماشاخانه‌ها و کلیساها می‌خواندند. صفحه‌هایی از صدای آلِسّاندرو مورِسکی[۳] (۱۸۵۸ـ۱۹۲۲) به‌جا مانده است که آخرین سوپرانوی مرد نمازخانۀ سیستین[۴] برشمرده می‌شود. اخته‌کردن جلوی رشد طبیعی تارهای صوتی حنجره به هنگام بلوغ را می‌گیرد و نمی‌گذارد زیرایی صدای مردانه با رسیدن به بلوغ بم‌تر شود، و در این حال اجازه می‌دهد قدرت صدا از تمامی جنبه‌های دیگر بزرگسالی بهره‌مند شود.