کاوندیش، هنری (۱۷۳۱ـ۱۸۱۰)
کاوِنْدیش، هِنْری (۱۷۳۱ـ۱۸۱۰)(Cavendish, Henry)
فیزیک‌دان و شیمی‌دان انگلیسی. در ۱۷۶۶، هیدروژن را کشف کرد و آن را هوای آتش‌گیر[۱] نامید. عناصر سازندۀ آب و اسید نیتریک را نیز معین کرد. در ۱۷۹۸، با آزمایش کاوندیش[۲] جرم و چگالی زمین را به‌دست آورد. در ۱۷۸۴، روشن ساخت که بر اثر سوختن هیدروژن در هوا آب تولید می‌شود. به این‌ترتیب، ثابت شد که آب جسم مرکب است و نه عنصری ساده. او در زمینۀ تولید گرما نیز تحقیق می‌کرد و نقطۀ انجماد[۳] بسیاری از مواد، ازجمله جیوه را به‌دست آورد. کاوندیش در نیس[۴] فرانسه زاده شد. دانشگاه کیمبریج را، بی‌آن‌‌که درجه‌ای بگیرد، ترک کرد و بقیۀ عمرش را در لندن، و در انزوا زیست. بیشتر کارهایش، به‌ویژه آزمایش‌هایش در زمینۀ الکتریسیته، بیش از ۱۰۰ سال ناشناخته ماند. او الکتریسیته را شارۀ کشسان[۵] می‌پنداشت. در اواخر دهۀ ۱۷۶۰، آزمایش‌هایش را با «هواهای مصنوعی» آغاز کرد. هواهای مصنوعی گازهایی‌اند که بر اثر عملیات شیمیایی روی جامدات یا مایعات تولید می‌شوند. بررسی‌هایش موارد زیر را دربرمی‌گرفت: «هوای تهیه شده» (دی‌اکسید کربن) که براثر آمیزش اسیدها و بازها تولید می‌شد؛ «هوای آتش‌گیر» (هیدروژن) که از تأثیر اسید روی فلز حاصل می‌شد؛ و «هواها»یی که هنگام فساد و تخمیر به‌وجود می‌آمد. او گرانی‌های ویژۀ[۶] هیدروژن و دی‌اکسید کربن را اندازه‌گیری، و آن‌ها را با گرانی ویژۀ هوای «معمولی» (هوای جوّ) مقایسه کرد. در ۱۷۸۳، دریافت ترکیب جوّ زمین در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت، تغییر نمی‌کند و ثابت می‌ماند.