چاد، دریاچه
چاد، دریاچه (Chad, Lake)
دریاچه‌ای در مرز شمال شرقی نیجریه و مرز شرقی کشور چاد[۱]. زمانی وسعت این دریاچه در فصول بارانی و خشک بین ۵۰هزار تا ۲۰هزار کیلومتر مربع متغیر بود، ولی پس از خشکسالی‌های بین ۱۹۷۹ و ۱۹۸۹ وسعت آن به ۲,۵۰۰ کیلومتر مربع کاهش یافت (۱۹۹۳). دریاچۀ چاد کم‌عمق است، ژرفای آن به ۵ـ۸ متر نمی‌رسد، و بخش شمالی آن به‌کلّی خشک شده و ناحیۀ جنوبی آن پوشیده از گیاه، باتلاق، و حوضچه‌های باز است. نخستین‌بار کاشفان اروپایی در ۱۸۲۳ این دریاچه را کشف کردند. در طرح آبیاری جنوب چاد، از آب این دریاچه برای آبیاری بیابان‌های اطراف استفاده می‌شد، اما کانال‌های ۴هزار کیلومتری حفاری‌شده برای این طرح، اکنون به‌علت کاهش وسعت دریاچه برای همیشه خشک شده‌اند. کامرون، چاد، نیجر، و نیجریه مشترکاً حوضۀ دریاچۀ چاد را برای کشف ناترون و نفت کاوش کرده‌اند. دریاچۀ مزبور در محل تقاطع مرزهای نیجریه، کامرون، نیجر، و چاد واقع شده و باقی‌ماندۀ دریای درون‌بومی است. آب آن عمدتاً از رود شاری[۲] در جنوب تأمین می‌شود و هیچ رودی از آن منشعب نمی‌شود. ساحل آن باتلاقی است و خود دریاچه چندین جزیره دارد. میزان شوری آب آن از جنوب به شمال افزایش می‌یابد. کاهش وسعت دریاچه به امرار معاش ماهی‌گیران بومی زیان بسیاری رسانده است.