چرنوبیل
چِرنوبیل (Chernobyl)
شهری در شمال اوکراین[۱]، واقع در ۱۰۰کیلومتری شمال کیِف[۲]؛ و محل استقرار نیروگاهی هسته‌ای. این شهر اکنون متروک و خالی از سکنه است. در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ دو انفجار عظیم در این نیروگاه واکنشگر هسته‌ای آن را تخریب کرد و سقف هزار تنی آن را شکافت. در مجاورت نیروگاه چرنوبیل، ۳۱ نفر، جملگی سوخت‌انداز یا کارگر نیروگاه، جان خود را ازدست دادند و ۱۳۵هزار نفر برای همیشه شهر را ترک کردند. برآورد شده است که تا ۶۰ سال پس از این حادثه بین ۲۰هزار تا ۴۰هزار نفر دیگر به‌سبب ابتلا به سرطان خواهند مرد و ۶۰۰هزار نفر رسماً درمعرض خطرند. بنابر ارقام و اطلاعات سازمان جهانی بهداشت[۳]، از ۱۹۹۵ عارضۀ سرطان تیروئید در کودکان روسیۀ سفید (بلاروس[۴])، به‌علت تأثیر فروریزۀ[۵] پرتوزای ناشی از این فاجعه، حدود ۲۰۰ برابر افزایش یافته است. آخرین رآکتور هسته‌ای باقی‌ماندۀ چرنوبیل در دسامبر ۲۰۰۰ برچیده شد. فاجعۀ چرنوبیل براثر اجرای آزمایشی غیرمجاز به‌وقوع پیوست که در آن، با وجود خاموش‌بودن سیستم خنک‌کنندۀ رآکتور، آن‌را به‌کار انداخته بودند. ابرهای حاصل از ایزوتوپ‌های پرتوزا برفراز اروپا، از ایرلند تا یونان پراکنده شد و در مجموع، نُه تُن مادّۀ پرتوزا در جوّ رها شد که مقدار آن ۹۰ برابر مواد پرتوزای حاصل از انفجار بمب اتمی هیروشیما[۶] بود. در مجموع تصور می‌شود که درپی این انفجار ۵میلیون نفر درمعرض پرتوزایی[۷] قرار گرفتند. در اوکراین، روسیۀ سفید (بلاروس)، و روسیه، بیش از ۵۰۰هزار نفر از ساکنان شهر و روستاهای تحت تأثیر پرتوزایی تخلیه شدند و هزاران کیلومتر مربع زمین آلوده شد.