مزرعه اشتراکی
مزرعۀ اشتراکی (collective farm)
مزرعه‌ای که در آن گروهی از کشاورزان، زمین‌ها، حیوانات اهلی، و ابزارهای کشاورزی خود را به اشتراک می‌گذارند و اعضا فقط به اندازۀ مصرف ضروری خود از حق مالکیت خصوصی برخوردارند. سود مزرعه میان اعضا تقسیم می‌شود. در زراعت جمعی، کشاورزان مالکیت خصوصی زمین را حفظ می‌کنند. زراعت اشتراکی نخستین‌بار در شوروی پدید آمد (۱۹۱۷) و پس از ۱۹۳۰ عمومیت یافت. جنبش اشتراکی‌کردن استالین (۱۹۲۹ـ۱۹۳۳) نظام شکوفای کشاورزی را ویران و کشاورزان شوروی را از زمین دور کرد: ۱۵میلیون نفر بی‌خانمان شدند که از میان آنان ۱میلیون تن به اردوگاه‌های کار و ۱۲میلیون نفر به سیبری تبعید شدند. در سال‌های بعد میلیون‌ها کشاورز، که به‌کار مشترک گمارده شده بودند، تلف شدند. زراعت اشتراکی در کشورهای دیگر نیز انجام می‌شود؛ از ۱۹۵۳ در چین معمول شد و رژیم صهیونیستی نیز مزارع اشتراکی بسیاری دارد.