سوکورو تازاکی بی رنگ و سال های زیارتش (کتاب)
(Colorless Tsukuru Tazaki and His Years of Pilgrimage)
رمانی به زبان ژاپنی، نوشتهی هاروکی_موراکامی. فروش این کتاب در ژاپن، تنها یک ماه پس از انتشارش در سال 2013، از مرز یک میلیون نسخه گذشت و ترجمهی انگلیسی آن که در سال 2014 روانهی بازار شد، تا مدتها در فهرست رمانهای پرفروش «نیویورکتایمز» قرار داشت.
طرح داستان
سوکورو تازاکی[۱]، مرد سی و شش سالهای است که به تازگی با دختری به نام سارا کیموتو[۲] آشنا شده است. یک شب در جریان مکالمات این دو، سوکورو دربارهی حلقهی دوستانی که در دوران دبیرستان در شهر زادگاهش ناگویا [۳]داشته صحبت میکند. او به همراه چهار دوست صمیمیاش – دو دختر و دو پسر - جمعی شخصی میسازند و تقریباً تمام روز را با هم میگذرانند. هر کدام از آنها به یک رنگ خاص ملقب میشود: آکا[۴] (قرمز)، آو[۵] (آبی)، شیرو [۶](سفید) و کورو[۷] (سیاه). اما نام سوکورو تغییری نمیکند و به همین خاطر او بیرنگ نامیده میشود. دوستی آنها سالها پایدار میماند تا اینکه در سال دوم دانشگاه، یک روز هر چهار دوست سوکورو با او تماس میگیرند و خبر میدهند که هیچگاه نمیخواهند دیگر او را ببینند و به این ترتیب، او را برای همیشه از گروهشان بیرون میاندازند. آنها برای این اقدام، کوچکترین توضیحی ارائه نمیدهند و سوکورو نیز جرئت پرسیدن هیچ سوالی را به خود نمیدهد.
بعد از رویارویی با این بحران سخت و غلبه بر تمایلات مربوط به خودکشی، سوکور با دختری به نام هایدا[۸] (در ژاپنی به معنای رنگ طوسی) آشنا میشود. آنها هر دو به موسیقی کلاسیک علاقهمندند و ساعتها دربارهی اثر فرانتز لیست با نام سالهای زیارت[۹] – که عنوان رمان از آن گرفته شده - صحبت میکنند. در همین روزها، هایدا ماجرای یکی از دوستان پدرش را تعریف میکند: میدوریکاوا[۱۰] (در ژاپنی به معنای سبز) که یک پیانیست جز بوده و استعدادی منحصر به فرد در موسیقی داشته است. او به تازگی قرعهای را پذیرفته که مجبورش میکند تا دو ماه بعد خود را بکشد مگر اینکه قرعه را به داوطلب دیگری واگذار کند. با این حال، میدوری قصد واگذاری قرعه را ندارد چون از زندگی خسته شده است. همان شب هایدا بر روی کاناپهی خانهی سوکورو به خواب میرود و سوکورو رویایی دربارهی او و و دوست قدیمیاش یعنی شیرو و کورو میبیند. هایدا در ترم بعدی دانشگاه حاضر نمیشود و تنها آلبوم فرانتز لیست برای سوکورو به یادگار میماند.
به اصرار سارا، سوکورو برای فهمیدن راز بزرگی که سراسر جوانی ذهنش را مشغول کرده، به زادگاهش بازمیگردد و با آو که حالا یک فروشندهی ماشین موفق و ثروتمند است دیدار میکند. بعد از این دیدار متوجه میشود که در سال دوم دانشگاه، شیرو او را به تجاوز متهم کرده است و به همین دلیل بقیه از ادامهی دوستی با او خودداری کردهاند. ر سالهای بعد شیرو به یک نوازندهی پیانوی موفق تبدیل شده اما شش سال پیش، جسد او به شکل حلقآویز پیدا شده و راز این مرگ حلنشده باقی مانده است.
سوکورو سپس به دیدار آکا میرود. مردی که شغلی نظامی دست و پا کرده و به موفقیت رسیده است اما عمیقاً ناراضی است. آکا اذعان میکند که حتی در آن زمان نیز کسی داستان شیرو را باور نکرده و اینکه شیرو مدتها پیش از مرگش، تمایل به زندگی را از دست داده بوده است.
برای حل کامل معما، سوکورو تصمیم به دیدار کورو – که حالا همراه دو دخترش در فنلاند زندگی میکند - میگیرد. هنگام خریدن کادو برای دخترها، سوکورو سارا را در خیابان همراه با مردی غریبه میبیند، در حالی که لبخندی به لب دارد که سوکورو هیچگاه مشابه آن را در کنار خودش ندیده است.
سوکورو به فنلاند میرود و با کورو – که حالا هنرمندی موفق است - دیدار میکند. کورو اعتراف میکند که در تمام دوران دوستی عاشق سوکورو بوده است اما هیچگاه این علاقه را بیان نکرده. ضمناً کورو واقعا مورد تجاوز قرار گرفته بوده اما اتهام این عمل به سوکورو بیپایه و اساس بوده است. به این ترتیب سوکورو قربانی این اتفاق شده چون تصور بر این بوده که او از باقی اعضای گروه مقاومتر و محکمتر است و تاب تحمل این رفتار ناخوشایند را خواهد داشت.
سوکورو به توکیو بازمیگردد و علیرغم توصیهی کورو، از سارا میپرسد که با فرد دیگری ارتباط دارد یا نه و اینکه آیا هنوز تمایلی به ادامهی دوستی احساس میکند؟ سارا سه روز فرصت میخواهد تا پاسخ دهد و رمان با اظهار علاقهی سوکورو به سارا و البته صبر کردنش برای دریافت پاسخ او، پایان مییابد.
ترجمههای این رمان در زبان فارسی
به دلیل شهرت و محبوبیت موراکامی در بازار کتاب ایران، این اثر با پنج ترجمهی مختلف به فارسی منتشر شد. اتفاقی که بار دیگر مسئلهی نقض حقوق مولف و نارسایی وضعیت حاضر را برجسته کرد. مشخصات ترجمههای فارسی به این شرح است:
1. سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای زیارتش، مترجم: امیرمهدی حقیقت، تهران، نشر چشمه: 1393.
2. سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای زیارتش، مترجم: میثم فرجی، تهران، نشر میانه: 1393.
3. سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای زیارتش، مترجم: مارال زال زر، تهران، کوله پشتی: 1393.
4. سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای سفر معنویاش، مترجم: مونا حسینی، تهران، نشر قطره: 1394.
5. سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای سفر معنویاش، مترجم: مهدی غبرائی (غبرایی)، تهران، نشر نیکا: 1394.