هسته (زمین شناسی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Core (geology))

هَسته (زمین‌شناسی)(core)

هَسته

در علومِ زمین، داخلی‌ترین بخشِ زمین. هسته به دو قسمت، هستۀ خارجی و هستۀ داخلی، تقسیم می‌شود. هستۀ خارجی از عمق ۲۹۰۰‌کیلومتری، و هستۀ داخلی از عمق ۴۹۸۰‌کیلومتری شروع می‌شوند. تصور می‌شود هر دو قسمت شاملِ آلیاژ آهن ـ نیکل‌اند. هستۀ خارجی مایع و هستۀ داخلی جامد است. امواج بُرشیِ لرزه‌ای[۱] در مرز گوشتۀ[۲] خارجی و هسته ازبین می‌روند، در نتیجه، هستۀ خارجی مذاب است، زیرا امواج بُرشی[۳] نمی‌توانند از سیّال عبور کنند. دانشمندان ترکیب غنیِ آهن‌ـ‌نیکلِ هسته را براساس چگالی[۴] زمین و گشتاور ماندی[۵] آن به‌دست آورده‌اند. این امر براساس ترکیب شهاب‌سنگ‌های آهنی[۶]، که تصور می‌شود قطعاتی از هستۀ سیّارات کوچک‌اند، نیز نتیجه گرفته می‌شود. براساس تخمین‌هایی برمبنای نقطۀ ذوب آهن در فشارهای بالا، تصور می‌شود دمای هسته حداقل ۴هزار درجۀ سانتی‌گراد باشد، امّا مطالعه در این زمینه ادامه دارد. به‌نظر می‌رسد میدان مغناطیسی زمین بر اثر حرکت فلز مذاب در هستۀ خارجی به‌وجود آمده است.

درون زمین. سطح زمین پوستۀ نازکی است که در زیر دریاها حدود شش کیلومتر، و در زیر قاره‌ها حدود ۴۰ کیلومتر ضخامت دارد. در زیر پوسته، گوشته با حدود ۲۹۰۰ کیلومتر ضخامت قرار دارد و دمای آن حدود ۱۵۰۰ تا ۳۵۰۰ درجۀ سانتی‌گراد است. ضخامت هستۀ خارجی حدود ۲۲۵۰ کیلومتر، و جنس آن از آهن و نیکل مذاب است. هستۀ داخلی احتمالاً از آهن و نیکل جامد است که دمایی حدود ۵هزار درجۀ سانتی‌گراد دارد.

 


  1. seismic shear waves
  2. mantel
  3. shear waves
  4. density
  5. moment of inertia
  6. iron meteorites