کوری، ایلایس (۱۹۲۸)
| ایلایس کوری Elias Corey | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۲۸م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | انستیتوی صنعتی ماساچوست (ام آی تی)، دکترای شیمی از دانشگاه ایلینوی |
| شغل و تخصص اصلی | شیمی دان |
| گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
| جوایز و افتخارات | نوبل شیمی (۱۹۹۰) |
کوری، ایلایِس (۱۹۲۸)(Corey, Elias)
متخصص امریکایی شیمی آلی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی[۱] ۱۹۹۰. این جایزه به‌سبب کشف آنالیز سنتز برگشتی[۲] که روشی برای سنتز مواد پیچیده است به او اعطا شد. فردی سخت‌کوش بود که بیش از ۱۰۰ مادۀ شیمیایی را برای اولین‌بار سنتز کرد؛ ترپن[۳]ها که گروهی از هیدروکربن[۴]های موجود در روغن‌های گیاهی‌اند، و ژنکولید[۵] B که از شیرۀ درخت ژنکو به‌دست می‌آید و برای کنترل آسم[۶] به‌کار می‌رود، از آن جمله‌اند. آنالیز سنتز برگشتی شامل شکستن مرحله‌به‌مرحلۀ ترکیب آلی است که در هر مرحله، آزمایش بازگشت‌پذیری صورت می‌گیرد. در آغاز، به تعدادی از ویژگی‌ها و ساختار هر ترکیب توجه می‌کنند، از‌جمله چگونگی پیوند اتم‌های کربن با یکدیگر، و زنجیره‌ای، حلقوی، یا شاخه‌ای‌بودن اتصالات آن‌ها. سپس، مولکول را با شکستن زنجیرها و پیوندها ساده‌تر می‌کنند. بنابر قواعد حاصل از این فرآیند، ترکیب اولیه به واکنشگرها تبدیل می‌شود و آن‌ها مجدداً ترکیب اولیه را تولید می‌کنند. کوری در متوئن[۷]، واقع در ماساچوستِ[۸] امریکا، زاده شد و در انستیتوی صنعتی ماساچوست[۹] (اِم آی تی) درس خواند. در ابتدا، تصمیم داشت مهندس برق شود، اما سخنرانی جذاب متخصصی در شیمی آلی او را ترغیب کرد که رشته‌اش را به شیمی تغییر دهد. پس از دریافت دانشنامۀ دکتری در دانشگاه ایلینوی[۱۰] مدرس شد (۱۹۵۱) و سپس به مقام استادی رسید. در ۱۹۵۹، به هاروارد رفت و در ۱۹۶۵، به کرسی استادی شلدون امری[۱۱] رسید.