تساهل، اعلامیه
تساهُل، اِعلامیه (Declaration of Indulgence)
بیانیۀ سیاست حکومتی که به دستور پادشاه انگلستان و با هدف تشویق افکار عمومی به تساهل مذهبی صادر شد. در مجموع چهار اعلامیه صادر شد: ۱. فرمان ۱۶۶۲ چارلز دوم[۱] مبنی بر قصد او به تقدیم لایحه‌ای برای تعلیق قوانین جزایی علیه دگراندیشان[۲] در کلیسای انگلستان. این لایحه در مجلس اعیان شکست خورد؛ ۲. فرمان ۱۶۷۲ چارلز دوم مبنی بر تضمین آزادیِ عبادت و لغو قوانین جزایی علیه دگراندیشان کاتولیک و پروتستان. این اقدام نیز در ۱۶۷۳ با مخالفت پارلمان رو‌به‌رو شد و چارلز دوم ناگزیر فرمان خود را پس گرفت؛ ۳. فرمان ۱۶۸۷ جیمز دوم، متضمّن اعطای آزادی کامل عبادت. براساس این فرمان، قوانین جزاییِ مربوط به تخلفات مذهبی به حالت تعلیق درآمد و مجازات‌های صادره بخشوده شد و به این ترتیب، موقعیت انحصاری کلیسای انگلستان به خطر افتاد؛ ۴. فرمان ۱۶۸۸ جیمز دوم مبنی بر پشتیبانی از فرامین پیشینِ تساهل مذهبی و لزوم قرائت این فرمان در همۀ کلیساهای انگلیکان. این اقدام با مخالفت شدید روحانیان کلیسای انگلستان رو‌به‌رو شد و درنتیجه هفت اسقف دستگیر و محاکمه شدند.