فرهنگ فلسفی
فرهنگ فلسفی (Dictionnaire Philosophique)
(نیز با عناوینِ: فرهنگ فلسفی یا عقل بهترتیب الفبا، و فرهنگ فلسفی پورتاتیف) سلسله مقالاتی دایرةالمعارفگونه و فلسفی، از ولتر، منتشر شده به فرانسوی در ۱۷۶۴. بیشتر مقالات این اثر در حوزۀ مذهب است و موضوعاتی چون الحاد، تعصب، معجزات، شکنجه، خرافهها، و تساهل را دربرمیگیرد. برخی مقالهها بهصورت گفتوگو میان اشخاصی از ملیتهای مختلف است. ولتر در این سلسله مقالهها اگرچه تا مرحلۀ الحاد پیش نمیرود، مستقیماً به مذهب میتازد. دیگر مقالات این فرهنگ که کوتاهتر است، به سیاست (دربارۀ آزادی، قوانین،جنگها، و حکومتها)، روانشناسی، زیباییشناسی، و آداب و رسوم اختصاص دارد. ولتر آراء مطرحشدۀ خود را در فرهنگ فلسفی که نمونهای بارز از هجانویسی و روزنامهنگاری بهشمار میرود، در آثاری چون انجیل عقل، مجموعۀ ضروری، و مسائلی دربارۀ دایرةالمعارف بسط داده است. فرهنگ فلسفی شهرت بسیار یافت و بازتابدهندۀ فلسفه و روح ولتری بود.