داستایوسکی، فیودور (۱۸۲۱ـ۱۸۸۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Dostoevsky, Fyodor)
فیودور داستایوسکی
Fyodor Dostoevsky
زادروز مسکو ۱۸۲۱م
درگذشت ۱۸۸۱م
ملیت روسی
شغل و تخصص اصلی رمان نویس
آثار  مردم فقیر (۱۸۴۶)، جنایت و مکافات (۱۹۶۶)، قمارباز (۱۸۶۷)، ابله (۱۸۶۸ـ۱۸۶۹)، و برادران کارامازوف (۱۸۷۹ـ۱۸۸۰)
گروه مقاله ادبیات غرب

داستایوسکی، فیودور (۱۸۲۱ـ۱۸۸۱)(Dostoevsky, Fyodor)

فيودور داستايِوسکی
پرتره‌ای از فيودور داستايِوسکی

رمان‌نویس روسی. رمان‌هایش، که به‌سبب بینش روان‌شناختی عمیقشان اهمیت دارند، بر نویسندگان روسی تأثیر زیادی داشته‌اند و از آغاز قرن ۲۰ در خارج از روسیه نیز نفوذی فزاینده یافته‌اند. داستایوسکی در ۱۸۴۹ به‌جرم چاپ تبلیغات سوسیالیستی، به چهار سال کار با اعمال شاقه در سیبری محکوم شد و پس از آن به خدمت ارتش درآمد. رمان خاطرات خانۀ مردگان[۱] (۱۸۶۱) یادآور تجربه‌های زندان اوست، که درپی آن آثار مهم خود، ازجمله جنایت و مکافات[۲] (۱۸۶۶)، ابله[۳] (۱۸۶۸ـ۱۸۶۹)، و برادران کارامازوف[۴] (۱۸۷۹ـ۱۸۸۰) را منتشر کرد. پدرش پزشک بود؛ در مسکو زاده شد و مدت کوتاهی افسر ارتش بود. نخستین رمان او، مردم فقیر[۵]، در ۱۸۴۶ منتشر شد. در ۱۸۴۹ درخلال دورۀ سانسور شدید تزاری، به‌جرم عضویت در گروه ادبی آزاد اندیش توقیف و به مرگ محکوم شد. حکم اعدام در آخرین دقیقه لغو، و داستایوسکی برای چهار سال به تبعیدگاه محکومان در اومسک[۶] فرستاده شد. شرایط وحشتناک تبعیدگاه سبب تشدید بیماری صرع او شد. سرانجام، داستایوسکی در ۱۸۵۹ عفو شد و به سن‌پترزبورگ بازگشت. در آن‌جا داستان خنده‌دار دهکدۀ استپانچیکوف[۷]، خاطرات خانۀ مردگان، و آزردگان[۸] (۱۸۶۲) را منتشر کرد. در ضمن، دو نشریۀ آزاداندیش ناموفق دایر کرد، که در نشریۀ دوم یادداشت‌های زیرزمینی[۹] (۱۸۶۴) به‌چاپ رسید. داستایوسکی که مجبور بود برای پرداخت بدهی‌های خود با تمام توان کار کند، به‌سرعت جنایت و مکافات (۱۹۶۶) و قمارباز[۱۰] (۱۸۶۷) را منتشر کرد و برای رهایی از طلبکارانش از کشور گریخت. سپس ابله، که قهرمانش مانند خود او گرفتار صرع است، و نیز همیشه شوهر[۱۱] (۱۸۷۰) و جن زدگان[۱۲] (۱۸۷۱ـ۱۸۷۲) را نوشت. در ۱۸۷۱ به روسیه بازگشت و مجدداً به روزنامه‌نگاری روآورد و مجموعۀ شخصی یادداشت‌های یک مؤلف[۱۳] را منتشر کرد که در آن به بحث دربارۀ مسائل روز می‌پرداخت. داستایوسکی در ۱۸۷۵ جوان خام[۱۴] را به‌چاپ رساند، اما برادران کارامازوف اثر بزرگ آخرین سال‌های عمر اوست.

 

 


  1. The House of the Dead
  2. Crime and Punishment
  3. The Idiot
  4. The Brothers Karamazov
  5. Poor Folk
  6. Omsk
  7. Village of Stepanchikovo
  8. The Insulted and the Injured
  9. Letters from the Underworld
  10. The Gambler
  11. The Eternal Husband
  12. The Possessed
  13. Journal of an Author
  14. A Raw Youth