داو جونز، شاخص
داو جونْز، شاخص (Dow Jones Index)
تعیین شاخصهای روزانه و هفتگی قیمتهای منتخبی از سهام و اوراق قرضه. مؤسسه داوجونز و شرکاء[۱] در نیویورک[۲]، شاخصها را محاسبه و در روزنامۀ اصلی خود، وال استریت ژورنال[۳]، منتشر میکند. سرمایهگذاران و اقتصاددانان، با ملاحظه و بررسی شاخصهای داوجونز عملکرد بخشهایی از بازار بورس و یا همۀ بازار بورس و اقتصاد کشور را کنترل میکنند. بالا و پایین رفتن شاخصها، بر تصمیم سرمایهگذاران مبنی بر زمان و چگونگی خرید و فروش اوراق بهادار مؤثر است و همچنین، میتواند در اتخاذ تدابیر ملّی اقتصادی تأثیرگذار باشد. سرمایهگذاران و تحلیلگران مالی به هفت شاخص از شاخصهای داوجونز بیشتر توجه دارند. از این شاخصها، سه شاخص به میانگینهای روزانۀ قیمت هر سهم از سهام برگزیده، در سه بخش کلان اقتصادی در صنعت، حمل و نقل و خدمات همگانی (مثل برق ـ تلفن) ارتباط دارد. شاخص چهارم، ترکیبی از شاخصهای سه بخش اقتصادی است. در ۱۸۸۲، دو روزنامهنگار با نامهای چارلز هنری داو[۴] و ادوارد جونز[۵] به اتفاق چارلز برگْسترِسر[۶] شرکت داوجونز را بنیاد نهادند. میانگین صنعتی داوجونز[۷]، که داو[۸] نیز نامیده میشود، مهمترین شاخصۀ عملکرد بازار بورس امریکا است. این شاخصه، میانگینی از ارزش سهام ۳۰ شرکت بسیار بزرگ و عمدتاً صنعتی ایالات متحد است. گزارش یک واحد تغییر در بهای هر سهم[۹] در رسانههای خبری امریکا، عملاً اشاره به عملکرد داو دارد. اقتصاددانان نیز عملکرد درازمدت میانگین صنعتی داوجونز را زیر نظر دارند و در مورد بازار بورس بر اساس نظریۀ داو[۱۰] قضاوت میکنند. براساس نظریۀ داو، میانگین صنعتی داوجونز و میانگین بخش اقتصادی حملونقل برای تثبیت روند عملکرد گستردهتر بازار بورس باید با یکدیگر هماهنگ باشند. ارزش شاخص صنعتی داو برای اندازهگیری عملکرد عمومی بازار بورس محدود است؛ زیرا این شاخص، در اصل چیزی جز عملکرد چند شرکت بسیار بزرگ جهانی نیست و برای ارزیابی سهام شرکتهای خارج از بخش صنعت و یا شرکتهای کوچکتر کاربرد زیادی ندارد. انتخاب سهام مندرج در فهرست میانگین صنعتی داوجونز، بر عهدۀ سردبیران روزنامۀ وال استریت جورنال است. اقتصاددانان این سهام را سهام پر سود[۱۱] مینامند. شرکت داوجونز در ۱۹۹۹، برای چندمینبار در فهرست میانگین صنعتی داوجونز تجدیدنظر کرد و ازجمله تعدادی شرکت جدید چون اینتل[۱۲] و مایکروسافت[۱۳] را به آن افزود.