رانه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Drift)

رانِه (drift)

نهشت مخلوطی از رس، شن، ماسه، قلوه‌سنگ‌های حمل‌شده و انباشته‌شده بر اثر عمل یخچال‌های طبیعی. رانۀ لایه‌بندی‌شده یا رودخانه‌ای‌ـ‌یخچالی را آب‌های جاری و درنتیجۀ ذوب یخ‌های یخچال طبیعی حمل می‌‌کنند. آب جاری ذرات را دانه‌بندی می‌کند و معمولاً لایه‌های ذرات درشت‌تر در نواحی نزدیک‌تر به مبدأ انباشته می‌شوند. یخ‌نهشته یا رُس گرداله‌سنگی، که بخش عمدۀ رانه را تشکیل می‌دهد، لایه‌بندی نمی‌شود و از توده‌های نامنظم سنگ‌هایی تشکیل می‌شود که اندازه‌های متنوعی دارند. یخ‌نهشته را مستقیماً یخچال پدید می‌آورد و جریان آب نقشی در آن ندارد. رانه ممکن است به شکل‌های متفاوت، ازجمله تپۀ یخچالی، پشتۀ یخچالی پشتۀ یخ‌رفتی یخرفت یا دشت برون‌شستی باشد. ضخامت آن نیز در محل‌های گوناگون بسیار متفاوت است و به عوامل توپوگرافیکی (موضع‌شناختی) وابسته نیست. حضور رانه‌ها نقش مؤثری در اثبات وجود دوره‌هایی دارند که طی آن‌ها، بخش اعظم سطح خشکی‌ها را یخچال‌های طبیعی پوشانده بود. بخش عمدۀ قارۀ اروپا و امریکای شمالی را رانه‌ها پوشانده‌اند.