گاو دریایی
گاو دریایی (dugong)
پستاندار دریایی. از راستۀ گاوهای دریایی[۱]. در دریای سرخ[۲]، اقیانوس هند، و غرب اقیانوس آرام یافت می‌شود. طول این جانور به ۳.۶ متر می‌رسد. بدنش به‌طرف انتها باریک می‌شود و دارای دمی با باله‌های نامساوی است. این جانور دو بالۀ جلویی دارد. همۀ گاوهای دریایی در پیوست شماره یک فهرست «معاهدۀ بین‌المللی تجارت گونه‌های در معرض خطر» (CITES)[۳] قرار گرفته‌اند. بنا به این معاهده، تجارت گونه‌های فهرست‌شده ممنوع است. درج نام گاوهای دریایی در پیوست یک فهرست CITES، بعد از تصمیم به اضافه‌کردن نام گاو دریایی ساحلی استرالیایی به این فهرست در مه سال ۲۰۰۰ صورت پذیرفت. این گونه واقعاً در معرض خطر نیست، امّا این امر به‌منظور تسهیل محافظت از بقیۀ جمعیت‌های گاوهای دریایی صورت گرفت. گاو دریایی رودۀ خلفی بسیار بلندی دارد که در بالغان به حدود ۳۰ متر می‌رسد. کار این دوره مشابه سیرابی در نشخوارکنندگان است. این جانور عمدتاً از گیاهان و جلبک‌های دریایی تغذیه می‌کند و احتمالاً منشأ داستان‌های پری‌های دریایی است. تا قبل از مطالعات ۱۹۹۵ در استرالیا، که نشان داد برخی از گاوهای دریایی از آب‌دزدک‌ها تغذیه می‌کنند، اعتقاد بر این بود که این جانوران یگانه پستانداران علف‌خوار حقیقی دریایی‌اند. در آن مطالعه مشخص شد که آب‌دزدک‌ها حدود ۲۲.۵ درصد وزن مرطوب مدفوع گاوهای دریایی خلیج مورتون[۴] در استرالیایی شرقی را تشکیل می‌دهند. گاوهای دریایی زادآوری آهسته‌ای دارند. دورۀ حاملگی آن‌ها سیزده ماه طول می‌کشد و بین دو حاملگی متوالی سه سال فاصله می‌افتد. جمعیت گاوهای دریایی ساحلی روبه نقصان است. جمعیت گاوهای دریایی در امتداد «سد مرجانی بزرگ[۵]»، از ۳۴۹۸ رأس در ۱۹۸۷ به ۱۶۸۲ رأس در ۱۹۹۴ کاهش یافت. بنا به نتایج مطالعاتی در ۱۹۹۷ مشخص شد تورهای کوشگیر، که صیادان تجاری از آن‌ها استفاده می‌کنند، تعداد زیادی از گاوهای دریایی را می‌کشد؛ آلودگی رودخانه‌ها نیز ممکن است یکی دیگر از علل کاهش جمعیت این جانوران باشد. وجود گاو دریایی فقط در سواحل جنوبی خلیج فارس گزارش شده، اما تاکنون در آب‌های ساحلی ایران دیده نشده است.