رنگینه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Dye)

رَنْگینه (dye)
ترکیبات محلول، برای رنگ‌کردن منسوجات با رنگ دایمی. رنگینه‌های مستقیم[۱] با مادۀ منسوجات ترکیب می‌شوند و ترکیب رنگینی به‌وجود می‌آورند. رنگینۀ غیرمستقیم[۲] به‌وجود مادۀ دیگری با نام دندانه[۳] نیاز دارد و لازم است منسوج ابتدا با آن عمل آید تا از ثبات رنگ ضمن شستن اطمینان حاصل شود. رنگینه‌های خمی (خمره‌ای)[۴] مواد بی‌رنگ محلولی‌اند که در معرض هوا ترکیبی رنگی، نامحلول، و مقاوم دربرابر آب به‌دست می‌دهند. رنگینه‌هایی که در طبیعت یافت می‌شوند، ازجمله نیل و رنگ روناس (الیزارین[۵]) از گیاهان استخراج می‌شوند. بقم[۶] از چوب به‌دست می‌آید و کوشینل (قرمز دانه) رنگینۀ سرخی است که از حشرات خرد شده ساخته می‌شود. اولین‌بار، رنگینه‌های صنعتی[۷] در قرن ۱۹ ساخته شدند. این رنگینه‌ها معمولاً سنتزی‌اند. سبز اسیدی در ۱۸۳۵، و ارغوانی روشن در ۱۸۵۶ ساخته شدند.

 


  1. direct dye
  2. indirect dye
  3. mordant
  4. vat dye
  5. alizarin
  6. logwood
  7. industrial dye