مسیله شرق
(تغییرمسیر از Eastern Question)
مسئلۀ شرق (Eastern Question)
مشکلات بین‌المللی و دیپلماتیک مربوط به ضعف و فروپاشی نهایی امپراتوری عثمانی در قرن‌های ۱۸ و ۱۹. بیشتر مناقشات بین‌المللی بر سر آیندۀ متصرفات امپراتوری در بالکان بود که روسیه و اتریش‌ـمجارستان هر دو در آن ذینفع بودند. تسلّط بر بوسفور[۱] که قدرتهای دریایی اروپایی و مدیترانه مایل به عبور ناوگان روسیه از آن نبودند، یکی دیگر از علل مناقشه بود. جنگ‌های روسیه و ترکیه در قرن ۱۹، جنگ استقلال یونان، و مشاجره بر سر مصر و بالکان بحران‌هایی ایجاد کرد. کنگرۀ برلین[۲] (۱۸۷۸) مسئله بالکان را تا حدی حل‌‌وفصل کرد، اما دعواهای بعدی به بحران بوسنی (۱۹۰۸) و دو جنگ اول بالکان (۱۹۱۲ـ۱۹۱۳) انجامید. امپراتوری عثمانی نهایتاً پس از حمایت از قدرتهای مرکزی[۳] و شکست متعاقب آن در جنگ جهانی اول تجزیه شد.