آیزنشتاین، سرگی (۱۸۹۸ـ۱۹۴۸)
| سرگی آیزنشتاین Sergei Eisenstein | |
|---|---|
| زادروز |
لِتونی ۱۸۹۸م |
| درگذشت | ۱۹۴۸م |
| ملیت | روسی |
| شغل و تخصص اصلی | کارگردان |
| آثار | رزمناو پوتمکین (۱۹۲۵م، اعتصاب (۱۹۲۵م)، اکتبر (۱۹۲۸م)، زنده باد مکزیک (۱۹۳۱ـ۱۹۳۲م)، اَلکساندر نوسکی (۱۹۳۸م) و قسمت نخست فیلم سه قسمتی ایوان مخوف (۱۹۴۳م) |
| گروه مقاله | سینما |
سرگی آیزنشتاین (۱۸۹۸ـ ۱۹۴۸م) (Eisenstein, Sergei)
کارگردان روس، زادۀ لتونی. از بزرگان سینماست و فیلم رزمناو پوتمکین[۱] (۱۹۲۵م) او از عظیم‌ترین دستاوردهای تاریخ سینمای جهان است. متفکر بود و دربارۀ نظریۀ فیلم بسیار نوشت و مونتاژ[۲] (پیوند نماها برای ایجاد تأثیری خاص) را همچون ابزاری تبلیغاتی به‌کار گرفت. از دیگر فیلم‌های اوست: اعتصاب[۳] (۱۹۲۵م)، اکتبر[۴] (۱۹۲۸م)، و اَلکساندر نوسکی[۵] (۱۹۳۸م) در اوایل دهۀ ۱۹۳۰م مدتی در امریکا به تدریس سینما پرداخت و کوشید برای ساخت چند فیلم در هالیوود[۶] تهیه‌کننده بیابد ولی موفق نشد. پیش از بازگشت به روسیه ساختن فیلم زنده باد مکزیک[۷] (۱۹۳۱ـ۱۹۳۲م) را آغاز کرد ولی هیچ‌گاه اجازه نیافت آن را به اتمام برساند.
سرگی آیزنشتاین پس از بازگشت به مسکو تا زمان مرگش در ۱۹۴۸م زیر فشار حکومت خودکامۀ استالین[۸] بود. در اوایل دهۀ ۱۹۴۰م مأموریت یافت تا فیلم سه قسمتی ایوان مخوف[۹] را بسازد. قسمت نخست این سه‌گانه، که در ۱۹۴۳م ساخته شد، به موفقیت هنری و تجاری دست‌یافت، ولی قسمت دوم که حاوی اشاره‌هایی به رژیم استالین بود، توقیف و نگاتیوهای قسمت سوم نیز نابود شد.