ویزل، الی (۱۹۲۸)
| الی ویزل Elie Wiesel | |
|---|---|
| زادروز |
سیگت، رومانی 1928م |
| درگذشت | 2016م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه سوربون پاریس |
| شغل و تخصص اصلی | استاد دانشگاه |
| شغل و تخصص های دیگر | نویسنده |
| آثار |
رمان شب سپیده‌دم (۱۹۶۰)، حادثه (۱۹۶۱)، شهری آن سوی دیوار (۱۹۶۲)، گدای اورشلیم (۱۹۶۸)، شهادت(۱۹۸۰)، فراموش شده (۱۹۹۲)، و تاریک روشن(۱۹۹۵) |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
| جوایز و افتخارات | برنده جایزه صلح نوبل (۱۹۸۶) |
ویزل، الی (۱۹۲۸-2016)(Wiesel, Elie)
استاد دانشگاه و مبارز حقوق بشر امریکایی، زادۀ رومانی. در جنگ جهانی دوم در اردوگاه کار اجباری بوخنوالد[۱] اسیر بود و با جدیت قساوت‌های دورۀ جنگ علیه یهودها را ثبت می‌کرد تا توجه جهانیان را به مخاطرات نژادپرستی و خشونت جلب کند. رمان او با نام شب[۲] (۱۹۵۶) مبتنی‌بر تجربه‌های او در اردوگاه‌هاست. فردی مهم در مبارزات حقوق بشر بود و به‌پاس آثارش در مقام نویسنده و فعال حقوق بشر، در ۱۹۸۶ برندۀ جایزۀ صلح نوبل شد. ویزل در سیگت[۳] رومانی زاده شد؛ در ۱۹۴۴، هنگامی که ۱۶ساله بود، جمعیت یهودی‌های شهر را به اردوگاه‌های کار اجباری فرستادند؛ او و خانوداه‌اش را نخست به آوشویتس[۴] و سپس به بوخنوالد بردند؛ ویزل تنها کسی بود که زنده ماند. پس از جنگ در دانشگاه سوربون[۵] پاریس تحصیل کرد (بسیاری از آثارش به فرانسوی است)، سپس روزنامه‌نگار نشریه‌های فرانسوی، و امریکایی و در ۱۹۵۶ مقیم امریکا شد؛ در ۱۹۶۳ تابعیت امریکایی به‌دست آورد. ابتدا در سیتی کالج[۶] نیویورک و از ۱۹۷۶ در دانشگاه بوستون تدریس کرد و در آن‌جا استاد علوم انسانی بود. ریاست کمیسیون مربوط به نسل‌کشی یهودان را برعهده داشت که زیر نظر رئیس‌جمهور امریکا تشکیل شده بود (۱۹۸۰ـ۱۹۸۶). در ۱۹۸۷ بنیاد انسان‌گرایی الی ویزل[۷] را تأسیس کرد. پس از رمان شب، آثاری مانند سپیده‌دم[۸] (۱۹۶۰)، حادثه[۹] (۱۹۶۱)، شهری آن سوی دیوار[۱۰] (۱۹۶۲)، گدای اورشلیم[۱۱] (۱۹۶۸)، شهادت[۱۲](۱۹۸۰)، فراموش شده[۱۳] (۱۹۹۲)، و تاریک روشن[۱۴](۱۹۹۵) را منتشر کرد. نمایش‌نامه‌هایی نیز نوشته است و دربارۀ فرهنگ یهود و موضوع‌های بشر دوستانه سخنرانی کرده است. زندگی‌نامه‌های خودنوشت او عبارت‌اند از رودها به دریا می‌رسند[۱۵] (۱۹۹۶) و دریا هرگز پر نیست[۱۶] (۱۹۹۹). ویزل درصدد است که قساوت‌های نازی‌ها را به‌نسل‌های جدید یاد‌آوری کند، به‌گونه‌ای که هرگز امکان تکرار آن‌ها نباشد.