جنگ داخلی انگلستان
جنگ داخلی انگلستان (English Civil War)
مناقشۀ بین چارلز اول[۱]، پادشاه انگلستان، و سلطنت‌طلبان[۲] ملقب به کَوِلی یر[۳]، به‌معنای اسب‌سواران، از یک‌سو و طرفداران پارلمان از سوی دیگر. اختلافات آنان ابتدا بر سر اقدامات غیرقانونی پادشاه درگرفت، اما بعدها به کشمکش بر سر میزان قدرت پادشاه و پارلمان تبدیل شد. درگیری‌ها در ۱۶۴۲ آغاز شد و پس از آن‌که سلطنت‌طلبان چندین‌بار شکست خوردند این درگیری‌ها به اسارت شاه (۱۶۴۷) و اعدام او (۱۶۴۹) انجامید. جنگ تا شکست کامل نیروهای سلطنت‌طلب در ووستر[۴] در ۱۶۵۱ ادامه یافت. سپس اولیور کرامول[۵] از ۱۶۵۳ تا هنگام مرگش در ۱۶۵۸ فرمانروای انگلستان شد. چارلز اول در ۱۶۲۵ پادشاه بریتانیای کبیر و ایرلند شد و مدتی بعد با پارلمان اختلاف پیدا کرد. این اختلافات به انحلال پارلمان در ۱۶۲۹ انجامید و تا یازده سال پس از آن چارلز فرمانروای مطلق انگلستان بود. این دوره را خودکامگی یازده‌ساله[۶] نامیده‌اند. در ۱۶۳۹ جنگ با اسکاتلند، معروف به نخستین جنگ اسقف‌ها[۷]، آغاز شد. علت بروز آن تلاش چارلز برای کنترل بر کلیسای اسکاتلند بود. در ۱۶۴۰ چارلز پارلمان کوتاه[۸] (در تاریخ انگلستان، چهارمین پارلمان چارلز اول، که حدود سه هفته دوام یافت و بعد منحل شد) را برای افزایش بودجۀ لازم برای جنگ فراخواند. درخواست چارلز از پارلمان برای وضع مالیات در زمان جنگ با مخالفت رو‌به‌رو شد و او بی‌درنگ پارلمان را منحل کرد، اما پس از شکست در اسکاتلند در دومین جنگ اسقف‌ها[۹] (۱۶۴۰)، پارلمان طویل (این پارلمان در دورۀ جنگ داخلی انگلستان دایر بود) را به تشکیل جلسه فرا خواند. اعضای پارلمان تصمیم گرفتند (به گفتۀ جان پیم[۱۰]، رئیس پارلمان) که با برطرف‌کردن همۀ بی‌عدالتی‌ها و نیز گرفتاری‌های مردم آنان را خرسند و راضی نگه دارند. پارلمان طویل[۱۱] ویلیام لود را به زندان انداخت و مالیات‌هایی را که پادشاه وضع کرده بود غیرقانونی دانست و اعلام کرد که پارلمان را بدون رضایت اعضای آن نمی‌توان منحل کرد. پارلمان در نوامبر ۱۶۴۱ فهرستی از مشکلات کشور را منتشر کرد که شکواییۀ بزرگ[۱۲] نام گرفت. چارلز اول تلاش کرد تا پنج نفر از رهبران پارلمان را دستگیر کند، زیرا مدعی بود که آنان برای کاستن از اختیارات پادشاه توطئه می‌کنند. پس از نافرجام‌ماندن این تلاش، چارلز به ناتینگم[۱۳] در شمال انگلستان رفت و در ۲۲ اوت ۱۶۴۲ علیه پارلمان اعلان جنگ داد. بیشتر لردها و ارل‌ها و اکثر کاتولیک‌ها به هواداری از چارلز برخاستند. پارلمان نیز حمایت سوداگران، پیشه‌وران و پیمانگران اسکاتلندی را جلب کرد. پیروزی‌های کرامول در مارستون مور[۱۴] و نیزبی[۱۵] به تسلیم شاه و پایان جنگ داخلی اول منجر شد، اما فرار شاه جنگ داخلی دوم را در پی داشت که به‌زودی پایان یافت. با پیروزی هواداران پارلمان در جنگ داخلی و اعدام چارلز اول، نظام حکومتی انگلستان به جمهوری تبدیل و رسماً نظام مشترک‌المنافع[۱۶] در انگلستان برقرار شد. جنگ داخلی با لشکرکشی‌های کرامول به ایرلند و اسکاتلند ادامه یافت. جنگ داخلی انگستان در سپتامبر ۱۶۵۱ با شکست نیروهای احیاشدۀ سلطنت‌طلب به رهبری چارلز دوم[۱۷] در نبرد ورستر[۱۸] و فرار چارلز دوم به خارج از کشور پایان یافت.