بی نهایت خواه
بی‌نَهایَت‌خواه (extremophile)
میکروبی با توانایی رشد در شرایط افراطی. این شرایط و انواع این میکروب عبارت‌اند از حرارت‌های خیلی بالا (گرما‌خواه[۱])، حرارت‌های پایین (سرما‌خواه[۲])، درجۀ اسیدی بالا (ترُشاخواه)[۳] یا قلیایی بالا (قلیاخواه[۴]). نمونه‌های بی‌نهایت‌خواه در باکتر‌ی‌ها و آرکی‌باکتر[۵]ها یافت می‌شوند. گرماخواهان در حرارت‌های بالای ۴۵ درجه سانتی‌گراد زندگی می‌کنند و بعضی که به بیش‌گرماخواه معروف‌‌اند، درحرارت‌های بیش از ۸۰ درجه سانتی‌گراد رشد می‌کنند. حتی نمونه‌هایی در آب دریا یافت شده است که بیش از ۱۰۰ درجۀ سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند. از آن جمله‌اند میکروب‌هایی که در اطراف مجراهای دریای عمیق زندگی می‌کنند. نوعی آرکی‌باکتری، با نام علمی سولوفلوبوس اسیدوکالداریوس[۶]، نمونۀ بیش‌گرما‌خواهی است که ترشاخواه نیز هست. این نمونه در چشمه‌های گوگردی پارک یلوستون[۷]، واقع در وایومینگ[۸] امریکا، زندگی می‌کند. در سال ۲۰۰۰، گونه‌های جدیدی از سرماخواهان در جنوبگان[۹] کشف شدند. در آن‌جا درجه حرارت بین ۸۵- تا ۱۳- درجۀ سانتی‌گراد متغیر است. بی‌نهایت‌خواهان از نظر تجاری بااهمیت‌اند، زیرا قادرند آنزیم‌هایشان را در شرایطی تولید کنند که آنزیم‌های دیگر تجزیه می‌شوند. مثلاً، آنزیم‌های افراطی[۱۰] در حرارت‌های خیلی بالا قادر به کاتالیزگری واکنش‌های شیمیایی لازم در زیست‌پزشکی[۱۱] و صنایع دیگرند.