فایانس، کازیمیر (۱۸۸۷ـ۱۹۷۵)
فایانْس، کازیمیر (۱۸۸۷ـ۱۹۷۵)(Fajans, Kasimir)
| کازیمیر فایانْس Kasimir Fajans | |
|---|---|
| زادروز |
ورشو ۱۸۸۷م |
| درگذشت | ۱۹۷۵م |
| محل زندگی | لهستان و امریکا |
| ملیت | امریکاییِ لهستانی‌تبار |
| تحصیلات و محل تحصیل | لایپزیگ، هایدلبرگ، زوریخ و منچستر |
| شغل و تخصص اصلی | شیمی‌دان |
| گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
| جوایز و افتخارات | دست یابی به نظریۀ ایزوتوپ‌ها |
شیمی‌دان امریکاییِ لهستانی‌تبار. تحقیقاتی ابتکاری در زمینۀ پرتوزایی[۱] و ایزوتوپ‌ها صورت داد. همچنین، قواعدی را برای کمک به توجیه ظرفیت و پیوند شیمیایی بیان کرد. در ۱۹۱۳، هم‌زمان با فردریک سُدی[۲] اما مستقلاً، به نظریۀ ایزوتوپ‌ها[۳] دست یافت و با استفاده از این نظریه، چگونگی واپاشی اورانيوم ۲۳۸[۴] (U۲۳۸) را شرح داد؛ به این‌ترتیب که در ابتدا اورانیوم یک ذرۀ آلفا[۵] و سپس دو ذرۀ بتا[۶] گسیل می‌کند و ایزوتوپ جدیدی از اورانیوم تولید می‌شود که چهار واحد جرمی کمتر از U۲۳۸، یعنی U۲۳۴، است. فایانس در شیمیِ معدنی دو قاعده وضع کرد که تشابه‌های قطریِ عناصر را در جدول تناوبی تشریح میکرد. این قواعد براساس سادگی تشکیل کئووالان‌ها[۷] و الکترو‌‌والان‌ها[۸] (ظرفیت‌های یونی) بیان شده بودند. بنابه قاعدۀ نخست، هرچه تعداد الکترون‌های جدا شده یا داده شده بیشتر باشد، احتمال تشکیل کئووالان‌ها بیشتر و بنابراین، وجود یون‌هایی با بار زیاد ناممکن می‌شود. قاعدۀ دوم بیان می‌کند که تشکیل الکترووالانس‌ها (پیوند یونی) برای کاتیون[۹]های درشت و آنیون[۱۰]های کوچک اولویت دارد. او همچنین برای تخمین سن کانی‌ها از پرتوزایی استفاده کرد. فایانس در ورشو زاده شد و در لایپزیگ[۱۱]، هایدلبرگ[۱۲]، زوریخ، و منچستر درس خواند. از ۱۹۱۱ تا۱۹۳۵، در آلمان کار میکرد و مدیر انستیتوی شیمی فیزیک مونیخ[۱۳] شد. در ۱۹۳۶، به امریکا مهاجرت کرد و استاد دانشگاه میشیگان، در آن آربر[۱۴]، شد.