سوسور، فردینان دو (۱۸۵۷ـ۱۹۱۳)
سوسور، فِرْدینان دو (۱۸۵۷ـ۱۹۱۳)(Saussure, Ferdinand de)
| فِرْدینان دو سوسور Ferdinand de Saussure | |
|---|---|
| زادروز |
1857م |
| درگذشت | 1913م |
| ملیت | سوئیسی |
| شغل و تخصص اصلی | زبان‌شناس |
| آثار | دوره‌های زبان‌شناسی عمومی (1916) |
| گروه مقاله | زبان‌شناسی و ترجمه |
| جوایز و افتخارات | پدر زبان‌شناسی نوین |
زبان‌شناس سوئیسی. در پرتو مطالعاتش دربارۀ ساختارهای زبان‌های رایج در جهان، به پدر زبان‌شناسی نوین مشهور شد. در اثر مشهورش دوره‌های زبان‌شناسی عمومی[۱] (۱۹۱۶)، که براساس یادداشت‌های دو تن از دانـشجـویـانـش پس از مرگ او منتشر شد، شالودۀ زبان‌شناسی علمی را پی‌ریزی کرد. تأثیر این درس‌نامه بر زبان‌شناسان چنان عمیق بود که انتشارش را همانند یک «انقلاب کپرنیکی» در زبان‌شناسی جدید دانسته‌اند. اصول بنیادین نظریات سوسور، که به شکل مفاهیم متقابل یا نظام دوتایی در زبان بیان شده‌اند، وی را آغازگر زبان‌شناسی ساخت‌گرا معرفی می‌کنند. این اصول از دیدگاه تاریخی در سه عنوان مطرح می‌شوند که عبارت‌اند از نخست، بُعدِ در زمانی‌ـ‌بعد هم‌زمانی[۲] (زبان‌شناسی تاریخی ـ زبان‌شناسی توصیفی)، که دوسوسور تأکید می‌کرد این دو بعد نباید باهم آمیخته شوند. دوم، بُعد جانشینی‌ـ‌همنشینی[۳]، که برمبنای آن زبان به‌منزلۀ نظامی است متشکل از عناصری که باهمدیگر روابط دوجانبه دارند. سوسور در سطوح گوناگون زبان مثل سطح واژگانی و سطح واج‌شناسی قائل به‌وجود دو بعد است. سوم، زبان‌ـ‌گفتار، که بین زبان[۴] و پارول (گفتار)[۵] تمایز قائل می‌شود. او زبان را نظامی می‌داند ذهنی و انتزاعی که در حافظۀ اهل زبان وجود دارد؛ و گفتار را کاربرد این نظام می‌خواند که شکل عینی و ملموس پیدا می‌کند.