فراریس، گالیلیو (۱۸۴۷ـ۱۸۹۷)

فِراریس، گالیلِئو (۱۸۴۷ـ۱۸۹۷)(Ferraris, Galileo)

فیزیک‌دان ایتالیایی. واضع اصول موتور القایی است که اکنون وسیلۀ اصلیِ تبدیل توان الکتریکی به توان مکانیکی است. پدر وی داروساز و عمویش پزشکی تورینی بودند. در ۱۰سالگی به عمویش سپرده شد تا بر تحصیلات سنتی و علمی او نظارت کند. فراریس دانش‌آموختۀ دانشگاه تورین و مدرسۀ فنون کاربردی تورین بود. ضمن تدریس فیزیک، به پژوهش در زمینۀ نور و اپتیک پرداخت و بررسی اختلاف فاز اپتیکی در امواج نورانی او را متوجه پدیده‌ای مشابه در دیگر صورت‌های تابش، ازجمله مغناطیس، کرد. او موتوری ساخت که در آن، آهن‌رباهای الکتریکی عمود بر‌هم به‌کار می‌رفت و توان آن با جریان متناوبی که ۹۰ درجه ناهم‌فاز بود تأمین می‌شد و درنتیجه، میدان مغناطیسی گردانی پدید می‌آمد. این موتور و جهت آن، که می‌توانست با معکوس‌شدن قطبیتش معکوس شود، به حل آخرین مسئلۀ باقی‌‌مانده در ساخت موتورهای جریان متناوب منجر شد. این اصل گسترش موتورهای الکتریکی ناهم‌زمانِ خوداستارت را ممکن ساخت که همچنان کاربرد دارند. فراریس با این اعتقاد که ارزش‌های علمی و فکریِ پیشرفت‌های نو بسیار فراتر از ارزش‌های مادی است، اختراع خود را به‌عمد به‌ثبت نرساند و برعکس، آن را آزادانه در آزمایشگاه شخصی‌اش برای هر تازه‌واردی به نمایش گذاشت. در این میان، چند فیزیک‌دان دیگر مستقلاً به‌همان اصل رسیدند. نیکلا تِسلا که ازجملۀ آن‌ها بود، این اصل را به‌کار بست و آن را به‌ثبت رساند. فراریس همچنین از قدیمی‌ترین مدافعان برقراری سامانۀ توزیع جریان متناوب برای توان الکتریکی بود.

 

---