حق رای

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Franchise (law))

حقِ رأی (franchise)

 

در علم سیاست، به صلاحیت، حق، یا امتیازاتی گفته می‌شود که افراد برای رأی‌دادن در انتخابات عمومی، به‌ویژه انتخابات نهاد قانونگذاری یا پارلمان، دارند. در انگلستان، شهروندان بالغ ۱۸ سال به بالا ـ مگر اشراف و بزرگزادگان، دیوانگان، و مجرمان کنونی ـ برای رأی‌دادن واجد صلاحیت شناخته می‌شوند. در امریکا، به‌موجب متمم ۲۶ قانون اساسی مصوب ۱۹۷۱، حداقل سن رأی‌دهندگان، از ۲۱ سال به ۱۸ سال کاهش یافت و قانون حقوق انتخاباتی[۱] مصوب ۱۹۶۵ قوانین محلی را که مشارکت کامل اقلیت‌ها را محدود می‌ساخت، از میان برداشت. در انگلستان، تا پیش از ۱۹۱۸، همۀ مردان و تا ۱۹۲۸ زنان حق رأی نداشتند. در نیوزیلند از ۱۸۹۳ حق رأی اعطا شد. در ایران در ۱۲۸۵ش/۱۹۰۶ در انقلاب مشروطه مردان از حق رأی برخوردار شدند. در ۱۳۴۲ش/۱۹۶۳ به زنان نیز حق رأی داده شد. امروزه به‌موجب قانون کلیۀ زنان و مردان ایرانی حق رأی دارند و حداقل سن رأی ۱۵ سال تمام است.

 


  1. Voting Rights Act