گداخت
گُداخت (fusion)
در فیزیک، هم‌جوشی[۱] و درهم‌گدازی هسته‌های سبکی‌مانند هیدروژن، و تبدیل آن‌ها به عناصر سنگین‌تری مانند هلیوم. کاهش جرم هسته‌های ادغام‌شده در مجموع به انرژی بدل می‌شود. گداخت هسته‌ای[۲] منبع انرژی ستاره‌ها و سلاح‌های هسته‌ای است. تصور می‌شود که شرط لازم برای تحقق گداخت رسیدن به فشارها و دماهای بسیار زیاد است. در چنین شرایطی، هسته‌های اتم با سرعت‌های زیاد به یکدیگر نزدیک می‌شوند و بر دافعۀ متقابل بارهای مثبت خود غلبه می‌کنند. در بردهای خیلی کوتاه، نیروی دیگری که نیروی هسته‌ای قوی[۳] است عمل می‌کند و با ادغام ذرات هسته‌ای، هسته‌ای بزرگ‌تر پدید می‌آورد. از آن‌جا که گداخت با آزادسازی مقادیر فراوانی انرژی همراه است، ممکن است زمانی برای تولید انرژی تجاری از آن استفاده کنند. تاکنون نتوانسته‌اند رآکتوری گداختی بسازند که با موفقیت کار کند؛ منظور چنان رآکتوری است که شرایط پیش‌گفته در آن فراهم شود و واکنش در آن تداوم یابد. در ۱۹۹۱، در راه رسیدن به گداخت گام مهمی برداشته شد. در آزمایشی که در چنبرۀ مشترک اروپا (جت)[۴]، واقع در کالم[۵] انگلستان انجام شد و برای دو ثانیه دوام داشت، تپی با توان ۱.۷ مگاوات تولید شد بدین ترتیب، برای نخستین‌بار در آزمایشی کنترل‌شده، و نه در انفجاری غیرقابل کنترل، مقدار درخور توجهی انرژی گداخت با توان بسیار تولید شد. در ۱۹۹۷، توان گداخت تولیدشده در چنبرۀ مشترک اروپا به مقدار بی‌سابقۀ ۲۱ مگاژول رسید و اولین نیروگاه بزرگ‌مقیاس، از نوعی که برای تأمین و پردازش تریتیوم[۶] در نیروگاه‌های گداخت آینده لازم است، آزمایش شد.
گداخت تنگشی[۷]. وقتی تحقق می‌یابد که جریانی الکتریکی از پلاسما[۸] بگذرد و میدانی مغناطیسی پدید آید که ذرات را فشرده کند و در مجاورت هم قرار دهد.