گالاپاگوس، جزایر
گالاپاگوس، جزایر (Galapagos)
(نام رسمی: مجمع‌الجزایر دو کولون[۱]) مجموعه‌ای از دوازده جزیرۀ بزرگ و صدها جزیرۀ کوچک‌تر در اقیانوس آرام، به فاصلۀ ۸۰۰کیلومتری ساحل اکوادور[۲]، متعلق به اکوادور. ۷,۸۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱۱,۱۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۵). این جزایر آتشفشانی شامل شش جزیرۀ اصلی به نام‌های سان کریستوبال[۳] ـ که مرکز جزایر فوق، به‌همین نام، در آن قرار دارد ـ، سانتا کروس[۴]، ایزابلا[۵]، فلوریانا[۶]، سانتیاگو[۷]، و فرناندینا[۸] و دوازده جزیرۀ کوچک‌تر و ده‌ها جزیرک[۹] است. آتشفشان وولف[۱۰]، به ارتفاع ۱,۷۰۷ متر در جزیرۀ ایزابلا بلندترین قلّه به‌‌شمار می‌رود. پارک ملی گالاپاگوس[۱۱] در ۱۹۳۴ ساخته شد و به‌سبب حیات جانوری منحصربه‌فردش، به‌منزلۀ میراث جهانی به ثبت رسیده است. این جزایر در ۱۵۳۵، زمانی که کاشفان اسپانیایی آن‌ها را کشف کردند، غیرمسکونی بودند و هیچ مستعمره‌ای در آن ایجاد نشد. اکوادور در ۱۸۳۲ آن‌ها را به خاک خود منضم کرد. پوشش گیاهی جزایر مزبور از بیابان‌های گدازه‌ای[۱۲] تا جنگل‌های استوایی[۱۳] متغیر است و حیات‌وحش بومی آن شامل بزرگ‌ترین لاک‌پشت‌های شناخته شده است، که طول لاک آن‌ها به ۱.۲ متر می‌رسد. سایر جانوران ساکن در جزایر گالاپاگوس عبارت‌اند از ایگوانا، پنگوئن، کلاغ دریایی، که قادر به پرواز نیست، و سهرۀ داروین، که الهام‌بخش چارلز داروین[۱۴]، طبیعی‌دان انگلیسی، در ارائۀ اصل تکامل با انتخاب طبیعی بود. اکوسیستم دریایی پیرامون این جزایر ۴۳۷ گونه ماهی دارد، که ۴۱ گونه از آن‌ها ویژۀ گالاپاگوس است. صید ماهی تن و خرچنگ صنعت مهم این منطقه است. پدیدۀ ال نینیو[۱۵] در سال‌های ۱۹۹۷ـ ۱۹۹۸ بر حیات‌وحش آب‌های پیرامون این جزایر تأثیر منفی گذاشت، زیرا دمای آب پنج درجه گرم‌تر از دمای عادی شده بود. مرجان‌ها و صدف‌ها آسیب دیدند، کوسه‌های کلّه‌چکشی منطقه را ترک کردند، و بیشتر پرندگان این جزایر قادر به تخم‌گذاری نبودند (۱۹۹۷ـ۱۹۹۸). میزان مرگ‌ومیر ایگواناهای دریایی افزایش یافت، زیرا جلبک‌های سبزرنگی که از آن‌ها تغذیه می‌کردند جای خود را به جلبک‌های سرخ غیرخوراکی داده بودند. در دوران پدیدۀ ال نینو در سال‌های ۱۹۸۲ـ۱۹۸۳ نیز حدود ۷۰ درصد از ایگواناهای دریایی به‌همین علت از بین رفتند.