غزه، نوار
غَزِّه، نوار (Gaza Strip)
باریکۀ مرزی در کنارۀ دریای مدیترانه به پهنای ۱۰کیلومتر و درازای ۴۰ کیلومتر در جهت شمال شرقی مصر. وسعت آن ۳۶۳ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱,۵۰۰,۰۰۰ نفر (۲۰۰۷)، و یکی از پرتراکم‌ترین مناطق جهان است. این نوار از ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۴ در اشغال اسرائیل بود و در این سال مسئولیت ادارۀ آن به حکومت خودگردان فلسطین سپرده شد. مرکز آن شهر غزّه است، و از دیگر مراکز عمدۀ جمعیت آن عبارت‌اند از خان‌یونس و رَفَح. پیش از مهاجرت بزرگ فلسطینی‌ها به این منطقه در ۱۹۴۸، نوار غزّه بافتی روستایی داشت و از نظر جغرافیایی بخشی از صحرای نَقب بود. فعالیت اصلی در نوار غزّه کشاورزی و تولید مرکّبات، گندم، و زیتون است. صنایع آن کوچک و شامل کالاهای دست‌سازی چون کنده‌کاری روی چوب درخت زیتون برای صنعت گردشگری است. نوار غزّه، تا ۱۹۴۸ جزو منطقۀ تحت قیمومت انگلستان بود، در ۱۹۴۹ حکومت آن به مصر سپرده شد، البته مصر هرگز آن را به خاک خود ضمیمه نکرد و همواره آن را سرزمینی جدا شده می‌دانست و امیدوار بود به‌صورت مرکز دولت فلسطین درآید. اولین‌بار در ۱۹۵۶ رژیم صهیونیستی به این منطقه حمله کرد و سپس در ۱۹۶۷ آن‌جا را به اشغال خود درآورد. برخوردهای میان رژیم اشغالگر قدس و ساکنان فلسطینی نوار غزه در ۱۹۸۷ تشدید شد و به ظهور جنبش انتفاضه انجامید. در آوریل ۱۹۹۲، درپی برخوردهایی میان سربازان اسرائیلی و تظاهر‌کنندگان فلسطینی و کشته‌شدن فلسطینی‌ها، شورای امنیت سازمان ملل رژیم صهیونیستی را به‌سبب آن‌که اجازه داده است اوضاع نوار غزه همچنان به وخامت گراید محکوم کرد. به‌موجب توافق اسرائیل و ساف، که در سپتامبر ۱۹۹۳ به امضای طرفین رسید، کنترل نوار غزه در ماه مه ۱۹۹۴ به فلسطینیان سپرده شد. در ژانویۀ ۲۰۰۶ با پیروزی حماس در انتخابات، اسماعیل هنیه به نخست‌وزیری فلسطین رسید. او غزه را محل اقامت خود و مرکز دولت فلسطین قرار داد. رژیم صهیونیستی امروزه به‌رغم اعتراض‌های گستردۀ مردمی در سراسر گیتی همچنان به تجاوزات خود به مردم غزّه ادامه می‌دهد. شدیدترین تهاجم بعد از ۱۹۶۷ که از آن به‌عنوان یکی از فجیع‌ترین جنایات جنگی نام برده شد، تهاجم گستردۀ هوایی و زمینی در روزهای آخر ۲۰۰۸ بود که به قصد نابودی حماس و درهم‌شکستن مقاومت انجام پذیرفت. این یورش گسترده که با حمایت امریکا و انگلیس و سکوت برخی کشورهای عربی به‌مدت ۲۲ روز ادامه داشت، به دنبال محاصرۀ کامل نوار غزه، بستن گذرگاه‌ها و ممانعت از کمک‌های غذایی و دارویی و قطع انرژی به‌مدّت بیش از چهار ماه، موجب شهادت بیش از ۱۳۰۰ نفر و مجروح‌شدن بیش از ۵هزار نفر گردید که نزدیک به نیمی از آنان را کودکان تشکیل می‌دادند.