انقلاب شکوهمند
انقلاب شکوهمند (Glorious Revolution)
در تاریخ انگلستان به رویدادهایی اطلاق میشود که به برکناری جیمز دوم از سلطنت و جانشینی مشترک دخترش مری[۱] و ویلیام اورانژ[۲] در ۱۶۸۹ منجر شد. این دو حکمران مشترکاً ملزم به رعایت اعلامیۀ حقوق و آزادیهای شهروندان[۳] بودند. جیمز دوم بهعلت رفتارهای مغایر با مشروطیت و پیروی از مذهب کاتولیک نفرت فزایندۀ مردم انگلستان را برانگیخت. در ژوئن ۱۶۸۸ هفت سیاستمدار بزرگ از ویلیام، که پروتستان بود، دعوت کردند به انگلستان لشکرکشی کند. ویلیام در سپتامبر ۱۶۸۸ اعلامیۀ دلایل[۴] را منتشر کرد و ضمن تأیید نظریۀ شیّاد و دروغین بودن پسر جیمز قول داد که از مذهب پروتستان پشتیبانی کند. در نوامبر همان سال ناوگان جنگی ویلیام به سمت انگلستان حرکت کرد و در ۵ نوامبر نیروهای ویلیام در توربی[۵] از کشتیها پیاده شدند. ارتش و نیروی دریایی جیمز او را تنها گذاشتند. جیمز که عنان اختیار از دست داده بود به فرانسه گریخت. انقلاب شکوهمند در انگلستان بدون خونریزی انجام شد، اما جنگهای خونینی را در ایرلند و اسکاتلند در پی داشت. ویلیام و مری پس از فرار جیمز به سلطنت رسیدند، اما اعلامیۀ حقوق و آزادیهای شهروندان اختیارات پادشاه را محدود و قدرت پارلمان را تثبیت کرد و بدین ترتیب حکومت مشروطه در انگلستان برقرار شد. براساس قانون حل اختلافات مصوّب ۱۷۰۱ پروتستان بودن پادشاهان آینده قطعیت یافت. پس از ویلیام، آن[۶]، دختر دوم جیمز دوم، به سلطنت رسید.