گدار، ژان ـ لوک (۱۹۳۰)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Godard, Jean-Luc)
ژان ـ لوک گدار
Jean-Luc Godard
زادروز پاریس 3 دسامبر ۱۹۳۰م
درگذشت سوییس 13 سپتامبر 2022م
ملیت فرانسوی
تحصیلات و محل تحصیل مردم‌شناسی- دانشگاه سوربون
شغل و تخصص اصلی کارگردان و فیلمنامه‌نویس سینما
سبک موج نو
آثار از نفس افتاده (۱۹۵۹)، موج نو (۱۹۹۰)؛ ریشه‌های قرن بیست و یکم (۲۰۰۰)
گروه مقاله سینما
خویشاوندان سرشناس آنا کارینا (همسر)؛ آن ویازمسکی (همسر)
جوایز و افتخارات دو خرس نقره‌ای و یک خرس طلای جشنواره فیلم برلین؛ شیر طلا، جایزۀ هیأت داوران و شیر طلای افتخاری جشنوارۀ فیلم ونیز ؛ جایزه اسکار افتخاری
ژان لوک گدار
ژان لوک گدار

ژان - لوک گدار

ژان ـ لوک گدار (پاریس 3 دسامبر ۱۹۳۰- سوییس 13 سپتامبر 2022م) (Jean-Luc Godard)


کارگردان، فیلمنامه‌نویس، منتقد و نظریه‌پرداز فرانسوی سینما. فیلمساز سیاسی و نئومدرن، از رهبران موج نو[۱] سینمای فرانسه و محبوب‌ترین فیلمساز فرانسوی نزد منتقدان سینمایی و همچنین روشنفکران بود. او را تأثیرگذارترین فیلمساز فرانسویِ دوران پس از جنگ جهانی دوم می‌دانند که با شیوۀ خود در روایت، تدوین، صداگذاری و فیلمبرداری، فرم فیلم متحرک را متحول‌ کرد. با فیلم از نفس افتاده[۲] (۱۹۵۹) به‌شهرت رسید. داستان‌گویی این فیلم، که ماجرایش ملهم از فیلم‌های گانگستری[۳] امریکایی است، نگاه سنت‌شکنانۀ او را به سینمای روایتیِ مرسوم و درهم‌ریختن قواعد آن به‌خوبی نشان می‌دهد. گدار که در دهۀ ۱۹۵۰ جزو منتقدان مجلۀ سینمایی کایه دو سینما[۴] بود، در آثارش به کشف قواعد سینمایی و بررسی‌ای تلویحی از شمایل‌نگاری[۵] دوران خود می‌پردازد، و در فیلم‌هایش که اغلب آثاری تجربی‌اند از هنرهایی دیگر همچون نقاشی، موسیقی، ادبیات، و حتی خودِ سینما بهره می‌گیرد. گدار نگارش فیلمنامۀ تمام آثارش را خود انجام داده بود. وی طی دوران فعالیت سینمایی‌اش موفق شد جوایز معتبری کسب کند که دو خرس نقره‌ای و یک خرس طلای جشنواره فیلم برلین، شیر طلا، جایزۀ هیأت داوران و شیر طلای افتخاری جشنوارۀ فیلم ونیز و همچنین جایزۀ اسکار افتخاری از مهم‌ترین آنها هستند. از گدار طی حدود 60 سال فعالیت حرفه‌ای در سینما، بیش از یکصد فیلم بر جای مانده است.

در خانوادۀ سوئیسی ثروتمند و فرهیخته‌ای در پاریس زاده شد. هنگام آغاز جنگ جهانی دوم پدر و مادرش او را به سوئیس فرستادند. در پایان دهۀ ۱۹۴۰ به پاریس بازگشت و از دانشگاه سوربون مدرک مردم‌شناسی دریافت کرد. پس از این و از اوائل دهۀ 1950 (ابتدا به عنوان روزنامه‌نویس و بعد فیلمساز) در شمایل آوانگاردترین و در عین حال عاصی‌ترین چهرۀ هنری فرانسه به سینما روی آورد و به گروهی از دوستان همفکر جوان خود چون کلود شابرول، فرانسوا تروفو، اریک رومر و ژاک ریوت[۶] پیوست که موج نوی سینمای فرانسه را راه انداختند. گدار به مثابه هنرمندی چپگرا طی تمام دوره‌های فعالیت حرفه‌ای (جز در کهولت و سال‌های پایانی عمرش) شمایل تمام‌قد روشنفکری بود که مدام در برابر تباهی موجود با هنرش و بیرون از ابزار هنر مبارزه کرد. دو همسرش آنا کارینا[۷] (از ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۷) و آن ویازمسکی[۸] (از ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۹) هردو بازیگر و شاخص‌ترین بازیگران زن فیلم‌های او بودند.

گدار در خانه‌اش در رولِ[۹] سوییس، با خودکشی کمکی، به زندگی‌اش پایان داد.



برخی از آثار سینمایی

  • ۱۹۶۰ ازنفس‌افتاده
  • ۱۹۶۱ زن زن است
  • ۱۹۶۲ گذران زندگی
  • ۱۹۶۳ سرباز کوچک
  • ۱۹۶۳ تفنگداران
  • ۱۹۶۳ تحقیر
  • ۱۹۶۴ دسته جداافتاده‌ها
  • ۱۹۶۴ یک زن شوهردار
  • ۱۹۶۵ آلفاویل
  • ۱۹۶۵ پی‌یرو خله
  • ۱۹۶۶ مذکر، مؤنث
  • ۱۹۶۶ ساخت آمریکا
  • ۱۹۶۷ دو سه چیزی که از او می‌دانم
  • ۱۹۶۷ چینی
  • ۱۹۶۷ تعطیلات آخر هفته
  • ۱۹۶۸ یک به‌علاوه یک
  • ۱۹۶۸ فیلمی همچون دیگران
  • ۱۹۷۰ بادی از شرق
  • ۱۹۷۱ ستیز در ایتالیا
  • ۱۹۷۱ ولادیمیر و رزا
  • ۱۹۷۲ همه‌چیز روبه‌راه است
  • ۱۹۷۵ شماره دو
  • ۱۹۷۶ اینجا و جایی دیگر
  • ۱۹۸۰ هر کسی برای خودش
  • ۱۹۸۲ شور
  • ۱۹۸۳ نام کوچک: کارمن
  • ۱۹۸۵ درود بر مریم
  • ۱۹۸۵ کارآگاه
  • ۱۹۸۷ شاه لیر
  • ۱۹۸۷ حق خود را بگیر
  • ۱۹۹۰ موج نو
  • ۱۹۹۱ آلمان سال ۹۰ نه صفر
  • ۱۹۹۳ افسوس بر من
  • ۱۹۹۶ همیشه موتسارت
  • ۲۰۰۱ در ستایش عشق
  • ۲۰۰۴ موسیقی ما
  • ۲۰۱۰ فیلم سوسیالیسم
  • ۲۰۱۴ خداحافظی با زبان
  • ۲۰۱۸ کتاب تصویر

  1. Nouvelle Vague
  2. A bout de souffle/Breathless
  3. gangster movies
  4. Cahiers du Cinema
  5. iconography
  6. Jacques Rivett
  7. Anna Karina
  8. Anne Wiazemsky
  9. Rolle