ساترلند، گوردون (۱۹۰۷ـ۱۹۸۰)
ساتِرْلَنْد، گوردون (۱۹۰۷ـ۱۹۸۰)(Sutherland, Gordon)
فیزیکدان اسکاتلندی. با استفاده از طیفنمایی[۱] فروسرخ ساختار مولکولی را مطالعه کرد. او ساختار گسترۀ بزرگی از مواد، از پروتئینها گرفته تا الماسها، را مشخص کرد. در ۱۹۶۰ لقب سِر گرفت. در کِیتنس[۲] زاده شد و در دانشگاههای سنت اندروز[۳] و کیمبریج درس خواند. از ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۹، در دانشگاه کیمبریج کار میکرد و سپس درمقام استاد دانشگاه میشیگان به ایالات متحده امریکا رفت. در ۱۹۵۶، به بریتانیا بازگشت و مدیر آزمایشگاه ملی فیزیک[۴] شد. از ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۷ نیز ریاست کالج امانوئل[۵] را در دانشگاه کیمبریج برعهده داشت. با همکاری فیزیکدان انگلیسی، ویلیام پنی[۶]، نشان داد که هر چهار اتم پِراُکسید هیدروژن (H۲O۲) در یک صفحه قرار ندارند، بلکه ساختار مولکول آن شبیه به یک کتاب نیمهباز است که در آن، اتمهای اُکسیژن در طول عطف کتاب و پیوندهای H ـ O در عرض روی جلد و پشت جلد آن قرار میگیرند. بعد از آن، درخلال جنگ جهانی دوم، همراه با گروه پژوهشیاش در دانشگاه کیمبریج، سوخت هواپیماهای سرنگونشدۀ آلمانی را تجزیه کرد تا منشأ نفتی آن را کشف کند. در دانشگاه میشیگان، از اولین کسانی بود که بهبررسی مسائل زیست فیزیک به کمک طیفنمایی پرداختند. درهمانحال، به تحقیقاتش در زمینۀ بلورها و مولکولهای سادهتر نیز ادامه میداد.