گرامشی، آنتونیو (۱۸۹۱ـ۱۹۳۷)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Gramsci, Antonio)
آنتونیو گرامشی
Antonio Gramsci
زادروز ۱۸۹۱م
درگذشت ۱۹۳۷م
ملیت ایتالیایی
شغل و تخصص اصلی نظریه پرداز اجتماعی مارکسیست
شغل و تخصص های دیگر سیاستمدار
آثار یادداشت های زندان (۱۹۷۴)
گروه مقاله جامعه شناسی

گِرامْشی، آنْتونیو (۱۸۹۱ـ۱۹۳۷)(Gramsci, Antonio)

گِرامْشي، آنْتونيو

نظریه‌پرداز اجتماعی و مارکسیست ایتالیایی. کوشید نظریۀ اجتماعی و عمل سیاسی را به یگانگی برساند. به بنیادگذاری حزب کمونیست ایتالیا[۱] (۱۹۲۱) کمک کرد، نمایندۀ مجلس شد (۱۹۲۴) و در دوران موسولینی[۲]، به زندان افتاد (۱۹۲۶)؛ کتاب او با عنوان یادداشت‌های زندان[۳] (۱۹۷۴) پس از مرگش منتشر شد. گرامشی سیاست و ایدئولوژی را مستقل از زیر‌بنای اقتصادی می‌دانست و معتقد بود که طبقۀ حاکم نمی‌تواند سلطۀ خود را صرفاً با عوامل اقتصادی[۴] اعمال کند. به اعتقاد وی، طبقۀ کارگر می‌تواند با مبارزات سیاسی و فکری به آزادی دست ‌یابد. با طرحِ مفهوم هژمونی (سلطه)[۵] استدلال می‌کرد که سلطۀ واقعی بر طبقات در جوامع سرمایه‌داری، بیشتر جنبۀ ایدئولوژیک و فرهنگی دارد تا جنبۀ مادی و جسمانی. اعضای طبقۀ کارگر فقط در صورتی فریبِ شعارهای بورژوازی[۶] را نمی‌خورند و می‌توانند آن را براندازند که به کمک روشنفکرانِ انقلابی به «فرهیختگی» دست ‌یابند. رویکرد انسانی و اصلاح‌طلبانۀ وی به مارکسیسم، و به‌‌ویژه تأکیدش بر نیاز به براندازیِ ایدئولوژی بورژوایی، بر مارکسیست‌های اروپایی، که می‌کوشیدند از کمونیسم[۷] جبرگرایانه[۸] حاکم در شوروی فاصله بگیرند، تأثیر گذاشت.

 


  1. Italian Communist Party
  2. Mussolini
  3. Quaderni dicarcere
  4. economic factors
  5. hegemony
  6. bourgeois
  7. communism
  8. determinist