گراسمان، هرمان گونتر (۱۸۰۹ـ ۱۸۷۷)

گراسْمان، هِرْمان گونتِر (۱۸۰۹ـ ۱۸۷۷)(Grassmann, Hermann Günther)

ریاضی‌دان و زبان‌شناس آلمانی. کاشف حساب جدیدی است که از اولین مباحث ریاضی برای تحقیق در فضای n بعدی، وقتی n بزرگ‌تر از ۳ باشد، به‌شمار می‌آید. مطالعاتی نیز در زمینۀ زبان‌های باستانی و زبان‌شناسی تطبیقی داشت. از ۱۸۴۰، به ایجاد حساب جدید خود پرداخت و آن را نظریۀ توسیع نامید. در ۱۸۴۴، رساله‌ای در این باب منتشر کرد، اما طرز بیان و واژگان آن به ‌قدری مبهم بود که عملاً هیچ بازتابی نداشت. پس از مرگ او ارزش این مقاله شناخته شد. او از روش خود در این حساب برای صورت‌بندیِ مجدد قانون آمپر و تحقیق در موضوع منحنی‌های جبری استفاده کرد، اما بازهم توجهی برنیانگیخت. گراسمان در اشتتین، واقع در پومرانی، اشچتسین فعلی در لهستان، زاده شد و در برلین درس خواند. در اشتتین معلم مدرسه بود. بسیاری از زبان‌های باستانی مانند سانسکریت، لیتوانیایی، و فارسی را آموخت و به بررسی آن‌ها پرداخت. او نظریه‌ای نیز دربارۀ گفتار عرضه کرد. همچنین، فرهنگی برای ریگ‌ـ‌ودا، متون مقدس هندو، تهیه و منتشر کرد (۱۸۷۳ـ‌۱۸۷۵).

 

---