گوتنبرگ، یوهانس (ح ۱۳۹۸ـ۱۴۶۸م)
گوتِنبِرگ، یوهانِس (ح ۱۳۹۸ـ۱۴۶۸م)(Gutenberg, Johannes)
(نام اصلی: یوهان گنسفلایش[۱]) چاپگر آلمانی، و مخترع چاپ در اروپا با حروف فلزی متحرک. لورنس یانسون کوستر[۲] نیز چنین ادعایی می‌کرد. گوتنبرگ کار خود را در دهۀ ۱۴۴۰م شروع کرد و در ۱۴۵۰م، صنعت چاپ را در ماینتس[۳]، زادگاهش، بنیاد نهاد. نخستین نسخۀ چاپی انجیل، معروف به انجیل گوتنبرگ، در ۱۴۵۶م را به‌چاپ رساند. بیشتر اطلاعات موجود دربارۀ گوتنبرگ بحث‌انگیز است و نام سایر کتاب‌هایی که چاپ کرد مشخص نیست. این مخترع با فروبردن حروف فولادی در قطعه‌ای مسی قالبی ساخت و آن را از فلز مذاب پُر کرد. این حروف ارتفاعی یکسان داشتند و به خط تحریری گوتیک[۴] بودند. در اواخر دهۀ ۱۴۳۰م، در استراسبورگ چاپخانۀ دیگری تأسیس، و حروف متحرک را اختراع کرد. یوهان فوست[۵] (ح ۱۴۰۰ـ۱۴۶۶م)، حمایت‌کنندۀ مالی گوتنبرگ، به‌علت عدم پرداخت وام، ماشین چاپ را به عوض بازپرداخت وام خود توقیف و هر دو چاپخانه را تعطیل کرد. گفته می‌شود گوتنبرگ چاپخانۀ سومی دایر کرد که انجیل‌های مازارن[۶] و بامبرگ[۷] را در آن‌جا به‌چاپ رساند. در ۱۴۶۲م، در ماینتس نزاعی داخلی درگرفت و گوتنبرگ را برای پنج سال از این شهر تبعید کردند، اما پس از اعادۀ حیثیت از او برایش مقرری تعیین کردند و از بخشودگی مالیاتی نیز برخوردار شد.