هامان، یوهان گیورگ (۱۷۳۰ـ۱۷۸۸)
هامان، یوهان گِئورگ (۱۷۳۰ـ۱۷۸۸)(Hamann, Johann Georg)
متأله و فیلسوف آلمانی. از پیش‌گامان روحیۀ خردستیزی نهضت توفان و طغیان[۱]، نامی برگرفته از نمایش‌نامه‌ای اثر ماکسیمیلیان کلینگر[۲]. این نهضت واکنشی رمانتیک علیه روشنگری بود و رهبران آن هِردِر[۳]، گوته[۴] و شیلر[۵] بر ارزش‌هایی نظیر نبوغ، تب و تاب‌های عاطفی و هیجانی و شور خلاق تکیه می‌کردند. هامان بر تمامیت شخصیت انسان تأکید می‌ورزید و تفکیکی را که روشنگری میان عقل و عواطف و نظریه و عمل قائل بود، نمی‌پذیرفت. با این همه، مخالفت او با آرمان‌های روشنگری، بیشتر ناشی از پارسایی درون‌گرا، دینی و محافظه‌کارانۀ قرن ۱۷ بود. ابهام نوشته‌هایش باعث شد که او را «جادوگر شمال» نام دهند. یادبودهای سقراطی[۶] را در ۱۷۶۰ و پیکار مقدس زبان‌شناس[۷] را در ۱۷۶۲ نوشت. پس از آزمودن حرفه‌های گوناگون، سرانجام عمر خود را وقف مطالعۀ زبان‌های باستانی و ادبیات شرقی کرد.