دعیس، حسن بن محمد
دعیس، حسن بن محمد ( -1967) Hasan bin Mohammad Al-Daees
از رهبران جنبش ملی یمن. در اوایل قرن چهاردهم هجری در منطقه‌ی بعدان استان إب به دنیا آمد. از یاران امام یحیی حمیدالدین در جنگ با ترکان عثمانی بود و افراد و اموال خود را در خدمت او درآورد. این ائتلاف به اختلاف در مسایل داخلی منتهی شد و نقدهای گزنده و تمسخرآمیز دعیس نسبت به نظام امامت زیدی، وی را هدف خشم امام یحیی قرار داد. امام یحیی او را به الحاد متهم کرد، عقیده‌اش را مورد طعن قرار داد و دادگاهی را مأمور رسیدگی به اتهام انکار بعثت از سوی او نمود. دعیس در برابر دادگاه از خود دفاع کرد و حکم برائت دریافت نمود. پس از آن وی آراء و افکار خود را صریح‌تر و نقدش به نظام را گزنده‌تر ابراز کرد. در نتیجه‌‌ی این انتقادات به مدت ده روز در حصر قرار گرفت تا بیمار شد. سپس همراه شمار دیگری از منتقدان و مخالفان یمنی که خواهان سامان یافتن امور کشور و رفع ستم از مردم بودند به زندان حجه افکنده شد. دعیس و هم‌فکرانش چهار سال در این زندان به سر بردند. تنها کتابی که از دعیس، با عنوان حوارمع سائح هندی (گفتگویی با جهانگردی هندی)، برجا مانده به شکل گفت‌وگوی دو نفره‌ای‌ست که میان شهروندی وطن‌دوست که خواهان پیشرفت کشور و وحدت ملت خویش است و یک جهانگردی هندی رخ می‌دهد. در این اثر شخص هندی به انتقاد از اوضاع یمن و برشمردن معایب نظام می‌پردازد. این اثر فکری از نتایج شکست امام یحیی حمیدالدین و نظام امامتش در برابر هجوم عربستان سعودی در سال 1934 است. در این دوره ابعاد مختلف زندگی سیاسی اجتماعی مردم یمن رو به انحطاط بوده است.
پایان زندگی دعیس از طریق خوردن زهر رقم خورد.