بدعت
بِدعَت (heresy)
هر عقیدۀ خلاف عقیدۀ سنّتی و رسمی، خاصه در دین. گنوسیان[۱]، آریوسیان[۲]، پلاگیوسیان[۳]، مونتانوسیان[۴]، اَلبیگاییان[۵]، والدوسیان[۶]، لالاردها[۷]، و آناباپتیستها از گروههایی بودهاند که کلیسای مسیحی آنها را بدعتگذار شمرده است. بدعت در اصطلاح کلام اسلامی، پدیدآوردن رسم و آیین و باور تازه در زمینههای دینی معنی میدهد. این رسوم، نه فقط ریشه در قرآن و سنّت ندارد، بلکه گاه در تعارض پیدا و پنهان با آن است. پس از فوت پیامبر اکرم (ص) در میان صحابه و تابعین اصطلاح «بدعت» در مقابل «سنّت» پدیدار شد. از اینرو، آنان رسم و آیین تازهای که با قرآن و سنّت سازگار بود، بدعت حَسَنه و هدایتکننده و مخالف آن را بدعت سیّئه و گمراهکننده نامیدند. بدعتها را براساس طبقهبندی و نامگذاری افعال به پنج قسم واجب، حرام، مستحب (مندوب)، مکروه و مباح نیز تقسیم کردهاند. در میان علمای سنّی و شیعه در تعریف بدعت و تعیین مصداق بدعتهای حسنه و سیئه اختلافنظر وجود دارد.