هاکی
هاکی (hockey)
نوعی بازی که با چوبهای سرکج و یک توپ کوچک سخت انجام میشود. هدف وارد کردن توپ به داخل دروازه است. بازی بین دو تیم انجام میشود که هرکدام از آنها یازده بازیکن دارد. این بازی از ۱۹۰۸ در رشتۀ مردان از ۱۹۸۰ در رشتۀ زنان در بازیهای المپیک برگزار شده است. در امریکای شمالی آن را «هاکی روی چمن[۱]» مینامند تا از «هاکی روی یخ[۲]» متمایز شود.
مقررات. زمین بازی ۹۱.۵ متر طول و ۵۴.۹متر عرض دارد. ارتفاع دروازه از زمین ۱۳.۲متر و عرض آن ۳.۶۵ متر است. در مقابل دروازه، نیمدایرهای به شعاع ۱۴.۶۴ متر کشیده میشود که به آن دایرۀ ضربه[۳] میگویند و تمام شوتهای به دروازه بایستی از پشت این نیمدایره زده شود. توپ سفیدرنگ بازی حدود ۱۵۵ گرم وزن دارد و محیط آن ۲۲۸ میلیمتر است. چوب هاکی معمولاً ۹۱ سانتیمتر طول دارد و نبایستی قطری بیش از ۵۰ میلیمتر داشته باشد. بازی با عمل «پوش بک[۴]» شروع میشود. ازحرکتانداختن توپ با دست مجاز است؛ اما نگهداشتن، برداشتن، پرتاب یا شوت کردن با پا مجاز نیست و فقط دروازهبان میتواند این کارها را در محدودۀ نیمدایرۀ ضربۀ خود انجام دهد. اگر توپ از جریان بازی خارج شود، برای شروع مجدد با عمل «پوشاین[۵]» بازی ازسر گرفته میشود. بازی از دونیمۀ ۳۵ دقیقهای تشکیل میشود و دو داور، هر کدام در یک نیمۀ زمین، به قضاوت میپردازند.
تاریخچه. نوعی بازی با چوبی سرکج که بیشباهت به چوب فعلی هاکی نبود، در یونان باستان انجام میشد. نوع ابتدایی آن نیز با نامهای هِرلی[۶] و شینتی[۷] در ایرلند و اسکاتلند بازی میشد.
تشکیلات. هاکی عصر حاضر در بریتانیا به ۱۸۸۶ برمیگردد که پیشنویس مقررات اتحادیۀ هاکی مردان[۸] آماده شد. از ۱۸۹۵ تا کنون مسابقات بینالمللی در این رشته برگزار شده است و در حال حاضر بیش از ۷۰ کشور در فدراسیون بینالمللی هاکی[۹] عضویت دارند. به جز بازیهای المپیک[۱۰] که در آن تعداد تیمهای مردان شرکتکننده به دوازده محدود میشود، مسابقات قهرمانی جهان و قارهای نیز برگزار میشود. مقررات بازی را فدراسیون بینالمللی هاکی بهوسیلۀ هیئت مقررات فدراسیون بینالمللی هاکی[۱۱] وضع میکند. مقررات برای مردان و زنان یکسان است. بازیهای زنان را اتحادیۀ سراسری هاکی زنان انگلستان[۱۲] مدیریت میکند که در ۱۸۹۵ تأسیس شد. هاکی داخل سالن نیز در بریتانیا و اروپا روز به روز رایجتر میشود.