روح القدس (دین)
روحُ‌‌‌‌القُدُس (دین)(Holy Spirit)
اُقنوم (به‌معنی جوهر، شخصیت، خرد) سوم از تثلیث مسیحی[۱] در کنار دو دیگر، اب و ابن، خدای پدر و خدای پسر (عیسی). نیز مشهور به پاراکله (فارقلیط)[۲] (از یونانی به‌معنی «تسلی‌بخش»). معمولاُ به‌صورت کبوتری سفید تصویر می‌شود. در عهد عتیق[۳]، روح‌القدس نفخۀ حیات‌بخش الهی است. در عهد جدید[۴]، مسیحیان معتقدند که کار عیسی امکان تولد روح‌القدس را در انسان پدید آورد و روح‌القدس خدای جان‌بخشی است که در کار دنیا دست و دخالت دارد. هنگام تعمید[۵] عیسی، یوحنای معمدان[۶] گفت که او با آب تعمید می‌دهد، ولی عیسی با روح‌القدس. این اتفاق، در اعتقاد مسیحیان، مؤمنان را وارد زندگی تازه می‌کند و وقتی اعتقادنامۀ نیقیه[۷] را می‌گویند ایمانشان را به روح‌القدس تأیید می‌کند. به روایت انجیل‌ها، عیسی پیش از ترک حواریانش از آنان خواست که کار او را ادامه دهند. او سوگند خورد که همیشه در کنارشان خواهد ماند و روح‌القدس را برای الهام‌بخشی و تسلی و هدایت آن‌ها خواهد فرستاد. آن‌ها حضور روح‌القدس را در روز عید یهودی شاووعوت (عید پنجاهه)[۸] احساس کردند و از آن پس زندگی‌شان تغییر کرد. هنگامی که برای موعظه، شفای بیماران و دعوت مردم به دین مسیح از جایی به جایی می‌رفتند، دست هدایتگر روح‌القدس را پشتیبان خود احساس می‌کردند. بسیار کسانی هم که به دین جدید گرویدند، اعتقاد پبدا کردند که به‌واسطۀ تعمید و دست‌گذاری[۹]، روح‌القدس در آن‌ها حلول می‌کند. عید مسیحی پنجاهه[۱۰] یادروز کلیسای مسیحی به‌شمار می‌رود و شش هفته پس از عید قیام/فصح[۱۱] در یکشنبۀ سفید[۱۲] برگزار می‌گردد. پنجاهه عید گرامی‌داشت اعطای روح‌القدس به بشر، حضور خدا در درون انسان و عمل خداوند در زمین است. به‌سبب سنت دیرینۀ تعمید در عید پنجاهه این روز به یکشنبۀ سفید نیز شهرت یافته، زیرا تعمیدشوندگان جامۀ سپید به تن می‌کردند. در قرآن چهار بار به این نام اشاره شده است (بقره: ۸۷؛ ۲۵۳؛ مائده: ۱۱۰؛ نحل: ۱۰۲). برخی مفسران مسلمان روح‌القدس را «اسم اعظم» می‌دانند و برخی دیگر برآنند که مراد از آن جبرئیل است.