حمزی، ادریس بن علی
حمزی، ادریس بن علی ( - 1314م) Idris Bin Ali Al- Hamzi
فقیه، مورخ و شاعر یمنی. وی از بزرگان سادات حمزات یمن بود و پس از مرگ پدر، با اجماع علمای خاندانش، جانشین منصب ریاست او شد. چند ماه پس از مرگ پدرش، «سلطان مؤید رسولی» او را به تعِز فراخواند و بعد از اهدای هدایای نفیسی، وی را ابتدا به ولایت شهر قمحه در شمال استان سلیمانی، سپس به ولایت لحج و ابین منصوب کرد. وی فرمانده نظامی شجاع و کارآزموده‌ای بود که در بسیاری از جنگ‌ها (در جنوب و شمال و منطقه‌ی ساحلی تهامه) پیروز میدان شد و این پیروزی‌ها را در شعری بلیغ به نظم کشید.
حمزی مورخ نیز بود و کتاب کنزالاخبار فی معرفة السیر و الاخبار او (در چهار جلد) اثری پر آوازه است. وی در این اثر، کتاب الکامل ابن اثیر را نیز تلخیص کرده و اضافاتی را در اخبار عراق، مصر، شام و یمن (که بخش اضافات یمن و به ویژه اخبار مربوط به وقایع عصر خود او مهمترین بخش آن است) به آن پیوست نموده است. حمزی در تألیف این کتاب در بخش اول، سیره‌ی نبوی و سیره‌ی خلفای راشدین را آورده و در بخش دوم نیز دولت اموی را تا سال 200 هجری پرداخته. بخش سوم کتاب به بنی عباس و خلفای دولت فاطمی در مشرق و مغرب عربی و اخبار جنگ‌های صلیبی در بلاد شام اختصاص دارد و بخش چهارمش شامل تاریخ یمن تا زمان حمزی می‌شود و اخبار یمن پیش از اسلام و پادشاهان حِمیری تُبّعی نیز در خاتمه‌ی این بخش آمده است. هنوز نسخه‌ی کاملی از کنزالاخبار فی معرفة السیر و الاخبار در دست نیست.