اقیانوس هند

اقیانوس هند (Indian Ocean)

اقیانوسی بین افریقا و استرالیا و آسیا. هندوستان در شمال آن قرار دارد و مرز جنوبی‌اش را خطی اختیاری، محدود می‌کند که دماغۀ آگولیش را به جنوب تاسمانی متصل می‌کند. وسعت آن ۷۳,۵۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع، میانگین ژرفای آن ۳,۸۷۲ متر، و عمق ژرف‌ترین نقطۀ آن با نام گودال جاوه، ۷,۷۲۵ متر است. دارای دو خلیج بزرگ در طرفین شبه‌جزیرۀ هند است، خلیج بنگال در شرق و دریای عرب همراه با خلیج‌های عمان و فارس و خلیج عدن در غرب آن قرار دارند. دارای جزایر مرجانی بسیاری مانند جزایر مالدیو، مجمع‌الجزایر چاگوس، و کوکوس است و نیز جزایر آتشفشانی چندی مانند کروزه و سنت پل در آن دیده می‌شوند. ازجمله جزایر اقیانوس هند که در غرب آن قرار دارند، عبارت‌اند از ماداگاسکار، موریس (موریش)، بوربون، سیشل، سوقطرا. لاکادیو، مالدیو، سری‌لانکا، آندامان، و نیکوبار از جزایر مهم بخش شرقی آن محسوب می‌شوند. دو تنگۀ مهمی که در اقیانوس مزبور قرار دارند، عبارت‌اند از تنگۀ موزامبیک در غرب، که افریقا را از ماداگاسکار جدا می‌کند؛ و تنگۀ پالک در شرق، که هندوستان را از سری‌لانکا جدا می‌کند. جریان‌های دریایی موزامبیک و آگولیش از جریان‌های گرم اقیانوس هند به‌شمار می‌روند که در جهت جنوب روان‌اند و در شرق جریان آب سردِ استرالیای غربی است که به‌طرف شمال جریان دارد. در شمال خط استوا جریان‌های دریایی با بادهای موسمی تغییر می‌کنند. از نوامبر تا مارس بادهای شمال شرقی می‌وزند و جریان‌های دریایی از هند به‌سوی افریقا حرکت می‌کنند، در حالی‌که از مه تا سپتامبر به‌علت وزش بادهای جنوب غربی، جریان‌های دریایی در جهت عکس، از افریقا به سمت هند جریان می‌یابند.

 

---