گل آذین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Inflorescence)

گل‌آذین (inflorescence)

در گیاه‌شناسی، شاخه یا مجموعه‌ای از شاخه‌ها که روی آن حداقل دو و در بسیاری از موارد مقدار فراوانی گل منفرد قرار دارد. گل‌آذین‌ها‌ به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: گرزنی[۱] (محدود) و خوشه‌ای[۲] (نامحدود). در گل‌آذین گرزنی[۳]، رأس محور اصلی به یک گل منفرد منتهی می‌شود و گل‌های بعدی روی انشعاب‌های جانبی پایین‌تر تشکیل می‌شوند، مانند گل فراموشم مکن[۴] (Myosotis) و گندمک[۵] (Stellaria). در این گل‌آذین‌ها، مسن‌ترین گل‌ در رأس قرار دارد. گل‌آذین خوشه‌ای[۶] در رأس محور اصلی خود یک مرکز فعال رشد دارد و گل‌ها در طول این محور تشکیل می‌شوند، مانند گل سنبل[۷]. در این نوع گل‌آذین، مسن‌ترین گل‌ در نزدیک قاعده قرار دارد. در مواردی که گل‌آذین پهن باشد، قدیمی‌ترین گل در سمت بیرون یا محیط واقع است. ساقه یا پایۀ گل‌آذین پایک[۸]، و پایه هر یک از گل‌های منفرد دمگل[۹] نامیده می‌شود. از انواع گل‌آذین خوشه‌ای می‌توان پایک، دُمگل (دیهیم)[۱۰]، پانیکول (خوشه مرکب)[۱۱]، چتر[۱۲]، شاتون[۱۳]، ملیچه[۱۴]، و کاپیتول[۱۵] را نام برد. خوشه نوعی گل‌آذین متشکّل از گل‌های مشابه دمگل‌دار است که در گیاهانی مانند تَرْمَس[۱۶] دیده می‌شود. در گل‌آذین دیهیم، که در گیاه Iberis amara دیده می‌شود، طول دمگل‌ها متغیّر است؛ به این صورت که دمگل‌های بیرونی درازتر از دمگل‌های درونی‌اند. خوشۀ مرکب گل‌آذین منشعب و متشکل از تعدادی خوشۀ ساده است. چنین گل‌آذینی را می‌توان در بسیاری از گندمیان، مانند جو دوسر (Avana)، دید. در گل‌آذین چتر، که در گیاهان تیرۀ هویج (چتریان[۱۷]) دیده می‌شود، دمگل‌ها همگی در محور اصلی از یک نقطه منشأ می‌گیرند. از انواع دیگر گل‌آذین خوشه‌ای یکی شاتون است که گل‌آذین دُمگل‌دار و متشکل از تعداد فراوانی گل‌های کوچک بدون پایه است. نوع دیگر گل‌آذین چمچه است که در آن گل‌های ظریف روی محوری گوشتی قرار دارند. در گل‌آذین کاپیتول، محور مسطح و گرد است و گل‌های متعدد کوچک با برگه[۱۸]های بزرگی شبیه گلبرگ احاطه می‌شوند.

 


  1. cymose
  2. racemose
  3. cymose inflorescence
  4. forget-me-not
  5. chickweed
  6. racemose inflorescence
  7. hyacinth
  8. peduncle
  9. pedicel
  10. pedicel
  11. panicle
  12. umbel
  13. catkin
  14. spadix
  15. capitulum
  16. Lupinus
  17. Umbelliferae
  18. bract