جزیره

جزیره (island)

ناحیه‌ای از خشکی که کاملاً با‌ آب احاطه شده است. هرچند آب استرالیا را کاملاً دربر گرفته است، با توجه به اندازه‌اش، جزء قاره‌هاست. جزایر به‌شیوه‌های گوناگون تشکیل می‌شوند. جزایر قاره‌ای در گذشته بخشی از قارۀ اصلی بوده‌اند، امّا به علل گوناگون، ازجمله حرکت زمین‌ساختی، فرسایش، یا بالا‌آمدن سطح دریا، جدا شده‌اند. جزایر آتشفشانی، مانند ژاپن، براثر فورانِ آتشفشان‌های زیر آب تشکیل شده‌اند. جزایر مرجانی را عمدتاً مرجان‌ها در طول سالیان ایجاد می‌کنند. آتول آبسنگ مرجانی حلقوی شکلی در اطراف مرداب است. هرگاه آبسنگ مرجانی در اطراف جزیره‌ای‌ آتشفشانی رشد کند، با غرق‌شدن تدریجی جزیره یا به زیر آب رفتن آن براثر بالاآمدن سطح دریا، آتول پدید می‌آید. جزایر سدّی در سواحل آب‌های کم‌عمق یافت می‌شوند و براثر نهشته‌شدن رسوباتِ حاصل از فرسایشِ خط ساحلی ایجاد می‌شوند.

جزایر مهم جهان

نام	وسعت (کیلومتر)	موقعیت
استرالیا	7.682.300	قاره اقیانوسیه	Australia
الزمیر	196.236	شمال شرقی كانادا	Ellesmere
ایرلند	82.214	غرب انگلستان	Ireland
ایسلند	103.000	شمال غربی اروپا	Iceland
بافین	507.450	شمال شرقی كانادا	Baffin
بریتانیا	244.110	غرب اروپا	Great Britain
بنكس	70.028	شمال كانادا	Banks
بورنئو	751.096	جنوب شرقی آسیا	Borneo
تاسمانی	67.867	جنوب استرالیا	Tasmania
جاوه	125.500	اندونزی	Java
دِوِن	54.000	شمال كانادا	Devon
ساخالین	76.402	شرق روسیه	Sakhalin
ساوت آیلند	151.237	زلاندنو	South Island
سری‌لانكا	66.000	ـ	Sri Lanka
سلب	189.033	اندونزی، شرق بورنئو	Celebes
سوماترا	424.760	غرب اندونزی	Sumatra
كوبا	105.000	كوبا	Cuba
گرینلند	2.175.590	امریكای شمالی	Greenland
گینه نو	885.780	شرق اندونزی	New Guinea
لوزون	10.467	فیلیپین	Luzon
ماداگاسكار	586.400	جنوب شرقی افریقا	Madagascar
ملویل	42.000	شمال كانادا	Melville
میندانائو	64.630	جنوب فیلیپین	Mindanao
نوایا زملیا	82.620	شمال روسیه	Navaya Zemlya
نورث آیلند	114.729	جزیره شمالی زلاندنو	North Island
نیوفوندلند	112.610	شرق كانادا	New Fundland
ویكتوریا	217.290	شمال كانادا	Victoria
هوكایدو	83.513	شمال ژاپن	Hokkaido
هونشو	231.119	ژاپن	Honshu
هیسپانیولا	76.483	دریای كارائیب	Hispaniola

---