چلیس، جیمز (۱۸۰۳ـ۱۸۸۲)
چَلیس، جِیمز (۱۸۰۳ـ۱۸۸۲)(Challis, James)
| جِیمز چَلیس James Challis | |
|---|---|
| ملیت | انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | اخترشناس |
اخترشناس انگلیسی. به پیشنهاد جان کوچ آدامز[۱] در زمینۀ محل جست‌وجوی سیارۀ نپتون[۲] توجهی نکرد و کشف آن را به اخترشناسان فرانسه و آلمان واگذار کرد. در برین‌تریِ[۳] اسکس[۴] زاده شد و در کیمبریج تحصیل کرد. از ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۲، در مقام روحانی کلیسای انگلستان، سِمت کشیشی منطقۀ پَپوُرت اِورارد[۵] در کیمبریج‌شر[۶] را برعهده داشت و در عین‌حال استاد اخترشناسی، و از ۱۸۳۶ سرپرست رصدخانۀ کیمبریج[۷] و جانشین جورج اِئری[۸] بود. در ۱۸۴۴، آدامزِ ریاضی‌دان و اخترشناس از طریق چَلیس به اطلاعاتی از رصدخانۀ گرینویچ[۹] دست یافت که مربوط به انحرافات مشخص مدار سیّارۀ اورانوس[۱۰] بود. این انحرافات نشان از تأثیر گرانشی سیّاره‌ای دورتر داشتند. در سپتامبر ۱۸۴۵، آدامز مسیر تخمینی مدار این سیّارۀ ناشناخته، و پیش‌بینی موقعیت احتمالی ۱ اُکتبر ۱۸۴۵ آن را در اختیار چَلیس و ائری، اخترشناس سلطنتی، قرار داد. اما چَلیس محاسبه‌ها را جِدی نگرفت و اِئری نیز تا سال بعد حتی آن‌ها را ندید. تا آن زمان، سیّارۀ جدید در رصدخانۀ برلین[۱۱] کشف شده بود. چلیس اعتراف کرد که اگر او عملاً جست‌وجویی را براساس موقعیت و تاریخ پیش‌بینی‌شدۀ آدامز انجام داده بود، به محدودۀ دو درجه‌ای موضع واقعی سیّاره می‌رسید و در واقع آن را می‌دید.