فرانک، جیمز (۱۸۸۲ـ۱۹۶۴)
فِرانْک، جِیمز (۱۸۸۲ـ۱۹۶۴)(Franck, James)
| جِیمز فِرانْک James Franck | |
|---|---|
| زادروز |
هامبورگ آلمان 1882م |
| درگذشت | 1964م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | هایدلبرگ و برلین |
| شغل و تخصص اصلی | فیزیک‌دان |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | جایزۀ نوبل فیزیک (1925) |
فیزیک‌دان امریکایی، زادۀ آلمان. با همکارش، گوستاو هرتز[۱]، به‌سبب آزمایش‌هایشان در ۱۹۱۴ در زمینۀ انتقال انرژی از الکترون‌های برخوردکننده به اتم‌های جیوه و روشن ساختن این‌که این انتقال انرژی از قواعد نظریۀ کوانتومی[۲] پیروی می‌کند، به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۲۵ دست یافت. در هامبورگ زاده شد و در هایدلبرگ[۳] و برلین درس خواند. در ۱۹۲۰، استاد فیزیک تجربی دانشگاه گوتینگن[۴] شد، ولی در ۱۹۳۳، پس از اعتراض علنی‌اش به سیاست‌های نژادپرستانۀ نازی‌ها، به ایالات متحدۀ امریکا مهاجرت کرد. از ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۹، در دانشگاه شیکاگو استاد بود. در اجرای طرح بمب اتمی، در لوس آلاموس[۵]، مشارکت داشت، اما در ۱۹۴۵، درپی اعتراض و مخالفت با کاربرد بمب اتمی علیه شهرهای ژاپن به سازمان‌دهی تهیۀ طومار فرانک[۶] پرداخت. بعد از جنگ جهانی دوم، تحقیقاتش را متوجه فتوسنتز (نورساخت) کرد. او با بررسی برخورد الکترون‌ها با اتم‌های گاز کمیاب دریافت که این برخوردها تقریباً به‌صورت کامل کشسان[۷]اند و انرژی جنبشی در این برخورد تلف نمی‌شود. با همکاری هرتز، تحقیق در زمینۀ اتم‌های دیگر را ادامه داد که منجربه کشف برخوردهای ناکشسانی[۸] شد که در آن‌ها، مقادیر محدودی انتقال انرژی صورت می‌گیرد. فرانک تشکیل[۹]، تجزیه[۱۰]، ارتعاش[۱۱]، و دوران[۱۲] مولکول‌ها را بررسی و انرژی تفکیک یا تجزیۀ مولکول‌ها را محاسبه کرد. ادوارد کاندون[۱۳]، با استفاده از مکانیک موجی[۱۴]، این روش را تعبیر کرد که از آن پس این تعبیر را با نام اصل فرانک‌ـ‌کاندون[۱۵] می‌شناسند.