لاماسو
لاماسو (Lamasu)
در ادبیات اَکَدی باستان، به حیوان اساطیری نیمه انسان ـ نیمه گاوی اشاره دارد که مظهر پلیدی‌ستیزی است. در ادبیات باستان‌شناسی خاورمیانه، لاماسو به پیکرۀ سنگی غول‌آسایی گفته می‌شود که به شکل گاو نر بال‌دار با سردیس مردی است که ریشی انبوه، چشمانی نافذ، گوش‌های تیز و کشیده و دارای گوشواره است و کلاه خدایان بر سر دارد. معروف‌‌ترین لاماسوها به هنر آشور تعلق دارند. لاماسوهای آشوری پنج‌پا هستند؛ حال آن‌که لاماسوهای هخامنشی چهار پا دارند. آشوریان، لاماسوها را بر سر در کاخ‌ها می‌نهادند تا پلیدی را بزدایند. لاماسوهای سر در کاخ سارگون دوم آشوری در دورشاروکین (خرساباد در عراق امروزی) بسیار معروف‌اند. لاماسوهای تخت جمشید از هنر آشور تقلید شده‌اند. لاماسو را در هنر عیلام، اورارتو و بابل نیز می‌بینیم. اورارتوها، لاماسو را کوچک و از جنس برنز می‌ساختند. لاماسو در هنر عیلامی به شکل نقوش بر روی سفال و ظروف سنگی یا آجرهای لعابدار معابد انداخته می‌شد. برخی لاماسو را نماد خدای فینیقی بعل می‌دانند که در لبنان و فلسطین باستان پرستش می‌شد و آیین پرستش آن در هزارۀ اول پ در بین‌النهرین و ایران هم رواج یافته بود.